Vrij zijn door naaktheid te tonen

Artikel Den Haag Centraal van 3 september 2020

Zes studenten van de afdeling Textiel & Mode van de Haagse kunstacademie studeren af. De jaarlijkse fashionshow zal via livestream te zien zijn.

‘Een man heeft een beetje waanzin nodig, anders durft hij nooit het touw door te snijden en vrij te zijn.’ Het is een uitspraak van de Griekse schrijver Nikos Kazantzakis (1883-1957), die geciteerd wordt door zijn landgenote Eva Dimopoulou. Zij studeert dit jaar af aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten (KABK), afdeling mode. Haar ontwerpen willen het vrouwelijk lichaam bevrijden door het gedeeltelijk naakt te laten zien.

Al zolang de afdeling Textiel & Mode bestaat, wordt het studiejaar afgesloten met een spectaculaire fashionshow op locatie. Het is een hoogtepunt waar elke student naartoe werkt, met name de afstudeerders die op deze manier de collectie kunnen laten zien waarmee ze hun opleiding afronden. De shows worden altijd zo druk bezocht dat er voor dit coronajaar een oplossing gezocht is. Op 10 september wordt de Graduation Show met de titel Exposed Live’ (alleen voor genodigden) gepresenteerd op de patio van de KABK, die tot een arena getransformeerd is. De show is via livestream: www.exposed.kabk.nl te volgen. Vanaf 11 september is het werk te zien op de eindexamententoonstelling, samen met werk van alle afstuderende studenten van de KABK.

 

Sensueel en elegant

Wat opvalt aan de zes afstudeerders, is dat de ontwerpen dit jaar excentriek maar wel draagbaar zijn. In voorgaande jaren was dat zeker niet altijd zo. Het lichaam moest gebruikt worden als medium om een creatie te tonen, was de algemene stelling. In 2018 liep een vande modellen bijvoorbeeld gekleed in een gedeelte van een motorfiets, waarmee hij onmogelijk kon zitten.

Eva Dimopoulou ontwierp haar collectie ‘Metron Ariston’ met sluike silhouetten in monochrome kleuren. De kledingstukken hebben een prachtige snit en verfijnde details. Haar  geboorteland inspireerde haar tot het maken van de ontwerpen, die sensueel en elegant zijn, uitgevoerd in dieprood, wit en zwart. De borsten blijven hier en daar bloot, de slangengodinnen van het Minoïsche Kreta waren hierbij haar voorbeeld. Voor een lange witte jurk gebruikte ze haakwerk van haar Griekse grootmoeder.

De collectie ‘Sticky Fingers’ van Inge Vandering gaat over materie en aanrakingen, over het gebruik van verschillende zintuigen, dus niet alleen het zien, maar ook het voelen en horen. Het zijn vooral de gebruikte materialen die dat oproepen. Ze verft en behandelt katoenen fluweel tot ruwe stoffen. Van stukken wol en latex, is een poncho gemaakt.  Een zacht ritselende parka bestaat uit dun papier gelijmd aan kaasdoek. 

Ook de collectie van Hee Eun Kim uit Zuid-Korea valt op door bijzonder stofgebruik: hier en daar bedrukt met motieven, soms doorzichtig of opengesneden. ‘We Will Build An Unclear Future’ is de titel van haar collectie, waarmee ze wil zeggen dat de wereld waarin wij leven op elk moment kan veranderen.

Gewichtsgordel

Haakwerk, bloemen en knooptechnieken zijn de basis van de kleurige ontwerpen van Hailey Kim, die ook opgroeide in Zuid-Korea. Ze begreep nooit waarom vrouwen er als inferieure wezens werden behandeld en maakte haar collectie ‘Your Own Power’ met hen als middelpunt. De ‘Haenyeo’ zijn vrouwen die voedsel uit zee opduiken en elk een gewichtsgordel met een eigen patroon dragen. Ook maakten Koreaanse vrouwen veel knopen om hun kleding vast te maken of hun baby te dragen.

De collectie van Hanakin Henriksson: ‘Ode To The Traces of Life’ bestaat uit kleding gemaakt van prachtige geborduurde, gesmokte en bedrukte stoffen. Ze gebruikt alleen oude en handgemaakte materialen. Aan de binnenkant schrijft ze waar de stof vandaan komt. ‘Dream a Little of Me’, de collectie van Tony Ta, toont lange satijnen jassen, stoffen met kralen en wapperende veertjes. Hij gebruikt alles wat veel effect sorteert op Instagram. Tenslotte is je identiteit online afhankelijk van je presentatie.

 Fashionshow ‘Exposed Live’ livestream op www.exposed.kabk.nl op 10 september om 20.00 uur. Graduation Show van 11 t/m 13 september, KAKB, Prinsessegracht 4, kaarten zijn vrijwel uitverkocht. Meer informatie www.graduation2020.kabk.nl

 

 

Warmbloedig werk van een wonderkind

Artikel Den Haag Centraal juni 2020

De Italiaanse kunstschilder Mancini schilderde emotie met fijne penselen en brede verfstreken. De bijzondere tentoonstelling in De Mesdag Collectie werd uitgesteld vanwege corona, maar is vanaf 3 juni alsnog te zien.

"Mancini was een wonderkind,” verzucht Adrienne Quarles van Ufford. En dat kun je alleen maar beamen. Als gastconservator maakte ze de tentoonstelling ‘Mancini. Eigenzinnig & Extravagant’ in De Mesdag Collectie, die na enige vertraging door corona alsnog opent. De Italiaanse kunstenaar Antonio Mancini (1852-1930) was een schilder die zijn eigen weg ging en als een ware meester verf en penselen wist te hanteren. Twaalf jaar was het wonderkind toen hij naar de Accademia di Belle Arti in Napels ging.

Net als zijn illustere voorganger Caravaggio haalde hij zijn modellen van de straat, compleet met vuile nagels, en net als hij schilderde hij zichzelf als Bacchus. In het experimenteren deed hij niet onder voor die andere bekende Italiaanse schilder Leonardo da Vinci, door bijvoorbeeld te werken met een raster van touwtjes (graticola) waarbij hij op een wetenschappelijke manier het model op het doek probeerde over te brengen. Op de rand van het schilderslinnen zie je de berekeningen nog staan. Bij het wegtrekken van de touwtjes bleef een ruitpatroon in de verfhuid achter, maar dat deerde hem niet. Zijn verfgebruik was soms zo pasteus dat het werk van Karel Appel erbij in het niet valt. Als een moderne avant-garde kunstenaar van zijn tijd verwerkte Mancini stukjes metaal, glasscherven en stukken van verftubes in zijn werk. Glimmen en glanzen moest het!

Zigeunerkind

Hier en daar verkeert het werk van de schilder op het randje van kitsch en doen de modellen

met glanzende oogopslag en vochtige lippen zelfs denken aan het befaamde ‘Zigeunerkind met traan’, maar de portretten zijn zo virtuoos geschilderd dat de adem stokt bij het zien ervan. Het bekijken heeft bijna iets van een ‘guilty pleasure’, de pathetiek druipt van het doek. Zwoele blikken en halfgeopende monden houden je blik vast en verwarren je, ze zijn onweerstaanbaar. Mancini deed dat door in beide ogen verschillende glimvlekjes aan te brengen, in het ene oog een stip en in het andere een streepje. Hij voegde een glansje toe op lip, wang of tand, een spuugje in een mondhoek. Maar hij deed ook iets wat je niet begrijpt: hij schilderde emotie.

In zijn beginjaren doste Mancini straatkinderen graag uit als circusartiesten. De prachtige stofuitdrukking was er toen ook al, zoals te zien in ‘Il Saltimbalco’ en ‘Acrobaat met viool’. Later werden zijn schilderijen gedurfder, gebruikte hij het paletmes en maakte hij brede penseelstreken. Het schilderij van zijn nichtje Agrippina Ruggiri uit 1889 met de titel ‘In gedachten verzonken’ is aanstekelijk feestelijk. Haar gezicht met de geconcentreerde blik is zorgvuldig gepenseeld, de glanzende stof van de rok is schitterend weergegeven met woeste verfstreken.

 High society

Vanaf de eerste keer in 1876 dat kunstschilder en verzamelaar Hendrik Willem Mesdag (1831-1915) het werk van Mancini zag, was hij diep onder de indruk. Hij kocht het ingetogen schilderij ‘Het zieke kind’ bij Goupil & Cie een bekende kunsthandelaar uit Parijs waar Mancini een contract had en waar Mesdag ook af en toe zijn werk aanbood. Vanaf 1885 werd Mesdag een vaste afnemer van het werk van Mancini; hij had zoveel vertrouwen in de Italiaanse schilder dat hij regelmatig een flink bedrag naar hem overmaakte. Mancini mocht zelf weten wat hij daarvoor opstuurde. Twintig jaar lang gingen er schilderijen, tekeningen en pastels naar Nederland. Vele brieven werden over en weer gestuurd, maar de schilders hebben elkaar nooit ontmoet. Mancini, die wispelturig, onzeker en onaangepast was en het niet breed had, heeft ooit voor de deur van Mesdag gestaan maar durfde niet aan te bellen omdat hij zich schaamde voor zijn armoedige uiterlijk.

Een rijke kunstliefhebster bezorgde Mancini opdrachten in Engeland waar hij een jaar bleef. Op de tentoonstelling in De Mesdag Collectie hangt een levensgroot portret van Markies del Grillo, een van de vele mecenassen van Mancini, daarnaast het portret van een opdrachtgever uit de high society van Londen. Op hun feestjes verstopte de schilder zich tussen de gordijnen of sloot hij zich op in zijn kamer.

In zijn eigen land gold Mancini als een van de grootsten, maar in Nederland werd zijn warmbloedige werk niet altijd begrepen. ‘Gij moogt niet mankeren Mancini in Pulchri te gaan zien, ik weet niet wat ik er mee aan moet, ik was er perplex van’, schreef kunstschilder Jozef Israëls in 1897 aan een kunstcriticus. Twee jaar later kocht hij een schilderij van hem.

 

‘Manicini. Eigenzinnig & Extravagant’, De Mesdag Collectie woensdag 3 juni  t/m zondag 20 september  Meer informatie www.demesdagcollectie.nl