Vlaggen en verwondering

Artikel in Den Haag Centraal van 19 november 2020

Een bijzonder kunstproject van Siebrand Weitenberg gaf een afgelegen bergdorp in Nepal een school. Nu hij zestig wordt wil hij meer doen.

Bijschrift toevoegen

Schilderen en reizen zijn de twee grote passies in het leven van kunstenaar Siebrand Weitenberg. Nu hij dit jaar zestig wordt, wil hij dat vieren met een project dat een vervolg is op een kunstproject van tien jaar geleden. Hij kreeg het destijds voor elkaar dat het bergdorp Chimding in Nepal, een eigen school kreeg. Het dorp ligt hoog in de bergen, vlakbij de Mount Everest en is alleen te voet bereikbaar. In 2011 maakte hij met veertien andere Haagse kunstenaars boxen met kunstwerken en haalde op die manier 20.000 euro op. Stichting Chimding zorgde ervoor dat het geld goed terecht kwam. De bewoners van het dorp bouwden zelf een school met de geschonken materialen en kregen ook nog loon uitbetaald. De stichting zorgde daarnaast voor leermaterialen en trainingen voor onderwijzers.

Een aantal van de deelnemende kunstenaars, onder wie Weitenberg, reisde er destijds heen om bij de opening van de school te kunnen zijn. “Dat was een voettocht door de bergen, van zeven dagen heen en zeven dagen terug,” zegt Weitenberg.    “Het was een groot avontuur. Ik ben daarna nog een paar keer terug geweest. Nepal is een van de mooiste landen die er bestaan, maar de mensen zijn er heel arm.”

 

Gebedsdoekjes

Deze keer doet Weitenberg het alleen. Hij maakte zestig kleine werken op paneel die hij vanaf 22 november - zijn verjaardag - gaat veilen via zijn website www.sjaweitenberg.com. Het startbedrag van elk werk is 60 euro, de opbrengst gaat naar Stichting Chimding.

Het werk is af. Het zijn drie series geworden met als thema natuur, cultuur en de reis die hij maakte. De panelen zijn 30 bij 30 centimeter. Normaal werkt hij met olieverf, maar nu gebruikte hij acryl-inkt. “Dat is prachtig materiaal, geweldig van kleur, je kunt er echt mee toveren. Ik maak eerst een tekening met vernis en dan voeg ik de kleur toe. De inkt heeft een heel bijzondere parelmoerachtige glans.”

Tussen de paneeltjes zitten prachtige landschappen met besneeuwde bergtoppen, maar ook heel bijzonder zijn de werken waar de typische sfeer van Nepal op weergegeven is. Een steeds terugkerend beeld zijn de gebedsdoekjes. “Die wapperen overal. Nepal is een kleurrijk land met al die gebedsvlaggen, de mensen zijn gastvrij en vriendelijk. Aan snoeren die door de hele vallei hangen, zijn stukken stof in verschillende kleuren vastgemaakt, waar gebeden op geschreven zijn. Het idee erachter is dat de wind ervoor zorgt dat die gebeden door het hele land reizen.”

 

Romanticus

Op een van de panelen staat de beroemde en grootste ‘stoepa’ van de hoofdstad Kathmandu afgebeeld. Het is een boeddhistisch bouwwerk dat relieken van een heilige bevat, een ronde constructie op een vierkante verhoging. Lange strengen met gebedsvlaggen zijn aan de top vastgemaakt. “Overal staan dit soort monumenten, maar dan meestal veel kleiner, met een haar of een nagel van Boeddha erin en vaak op verlaten plekken. Je hoort dan alleen maar het wapperen van die ontelbare vlaggetjes. De mensen doen er hun gebed en gaan weer terug,” zegt Weitenberg. Hij maakte er een serie van met bijzondere vormen en soms heel felle kleuren.

Op een ander werk staat een reiziger die over een smalle hangbrug loopt en waar witte lappen aan de leuningen geknoopt zijn. “Als je voor het eerst het dorp in komt, krijg je van iedereen een witte sjaal, tot je helemaal ingepakt bent. Het is dan de bedoeling dat je die sjaals zelf aan een brug knoopt. De lange hangbruggen gaan van de ene naar de andere vallei.”

Zijn liefde voor het land blijkt uit elk afzonderlijk werk. “Het bijzondere van Nepal is, is dat je continue in verwondering bent. Die bergen zijn al gigantisch mooi, en dan wil ik ze nóg mooier maken. Ik ben een romanticus.”

Er worden plannen gemaakt voor het inrichten van een nieuwe bibliotheek, maar het is niet ondenkbaar dat het geld besteed wordt aan voedselhulp. “De Nepalezen leven van het toerisme en alles ligt daar nu stil vanwege Covid-19.”

 

Siebrand Weitenberg. Veiling voor Stichting Chimdung vanaf 22 november. Meer informatie www.sjaweitenberg.com/60

 

 

 Vergankelijke kunst

 Artikel Den Haag Centraal van 12 november 2020

Nynke Koster maakte een kunstwerk dat over enkele weken verdwenen is. Haar installatie is bedekt met vegetatie uit de Haagse duinen.

Met de tentoonstelling ‘Vanitasflora’ exposeert de talentvolle en uiterst bevlogen kunstenares Nynke Koster (1986) in museum Beelden aan Zee. Begin dit jaar kreeg Koster te horen dat ze de winnares was van het Stokroos Sculptuur Stipendium, een initiatief van Stichting Stokroos, die jonge kunstenaars een kans geeft om in een museale omgeving te exposeren. Museum Beelden aan Zee vroeg haar om een installatie te maken voor hun Kabinet.

In de zes jaar nadat ze van de kunstacademie kwam, heeft Koster haar sporen al meer dan verdiend. In 2013 studeerde ze af met een heel bijzonder project. Ze maakte afgietsels van de beroemde deuren van Lorenzo Ghiberti, van de doopkapel in Florence, en maakte er een pastelkleurig rubberen vloerornament van waar overheen gelopen kan worden. Het werk werd in Milaan en tijdens de Dutch Design Week in Eindhoven geëxposeerd en kreeg veel enthousiaste reacties.

In opdracht van gemeente Delft maakte ze begin dit jaar voor de openbare ruimte achter de Oude Kerk het indrukwekkende kunstwerk ‘Echo’, met een doorsnede van zes en een halve meter, gemaakt van beton en zwarte epoxy met een gouden glans.

“Sinds een week of drie staat er tijdelijk een oliebollenkraam naast,” zegt ze. “Het was bijna zo dat mijn sculptuur daardoor weg moest. Gelukkig is dat opgelost door het vijftig centimeter op te schuiven.”

‘Elements of Time’ is een serie zitobjecten waarvoor ze afgietsels van ornamenten uit verschillende tijdperiodes gebruikte, zoals een stuk van een Barok plafond en een hoek van een Jugendstil gebouw. De objecten worden inmiddels wereldwijd verkocht, twee ervan staan in het restaurant van het Stedelijk museum in Amsterdam. Ze zijn van zacht pastelkleurig rubber en worden nu ook in museum Beelden aan Zee tentoongesteld. “Je mag ze aanraken en er zelfs op zitten.”

 

Wellustig

Als een levend organisme dat zich als een reuzin tussen de pilaren door kronkelt, welft de installatie ‘Een groot gebaar’ zich over de vloer van museum Beelden aan Zee. Wellustig en met gespreide armen en benen strekt ze zich uit. Ze lijkt te ademen, hier en daar krult een blad of een stengel omhoog. Het ‘lichaam’ is geheel met planten bedekt.

Nynke Koster maakte voor het eerst iets dat over een paar weken niet meer bestaat.

“Ik wilde, omdat dit museum aan zee ligt, eens kijken of ik iets met het omringende landschap kon doen en ben de duinen ingegaan om de vegetatie te bekijken. Ik ontwikkelde een techniek met algen om de planten af te gieten zonder ze te beschadigen en gebruikte een vezel uit zee die je met water vermengt en die rubberachtig wordt bij het drogen. Het resultaat is heel kwetsbaar, krimpt en valt uit elkaar. Drie weken geleden, zag het werk er heel anders uit dan nu. Het vergaat langzaam. Dat heb ik met opzet gedaan, om te laten zien wat er met het Haagse duinlandschap gebeurt.

De vorm van hout en klei waarop de vegetatie is neergelegd, is een kopie van het plafond erboven. Koster heeft gewerkt vanuit rozetten in het midden. Ze heeft natuurlijke pigmenten van gedroogde planten toegevoegd, zodat er kleurverschil is. Steeds meer wordt de gele ondergrond zichtbaar, het geel refereert aan de gloed van de ochtendzon in de duinen.

“Alles gaat nu omhoog krullen. Het werk verandert elke dag weer, ik vind het prachtig dat het materiaal zijn eigen weg kiest. De boodschap is, dat soorten verdwijnen en dat we daar iets aan moeten doen. Het was heel hard werken binnen de tijd van twee weken die ik had. Ik heb gezeuld met emmers klei, te midden van stofwolken, maar wél met uitzicht op zee.”

Voorlopig gaat Koster door met dit gegeven. Voor een nieuwe opdracht maakt ze nu honderd objecten met planten en architectuur als uitgangspunt. “Architecten moeten meer samenwerken met de natuur. Om de bomen heen bouwen in plaats van ze weg te halen,” besluit ze.

 

Nynke Koster, ‘Vanitasflora’. Museum Beelden aan Zee t/m 22 november 2020. Meer informatie www.beeldenaanzee.nl