Zomerse exposities uit Toscane

Artikel Den Haag Centraal van 24 juni 2021

Drie Italiaanse beeldhouwers exposeren tegelijkertijd met de tentoonstellingen ‘Façade’ en ‘Gedreven door beeldhouwkunst’ in museum Beelden aan Zee.

 

Monumentale beeldhouwkunst uit Toscane staat op dit moment centraal in museum Beelden aan Zee (BAZ), dat na lange tijd de deuren weer voor publiek opende. De tentoonstelling ‘Façade’ van de Pools-Italiaanse beeldhouwer Igor Mitoraj (1944-2014) is de grote publiekstrekker. Het echtpaar Pietro Cascella (1921-2008) en Cordelia von den Steinen (1941) exposeert met de tentoonstelling ‘Gedreven door beeldhouwkunst’.

Het werk van Mitoraj is voor veel Hagenaars iconisch. Sinds de opening van BAZ in 1994 staat zijn beeld ‘Light of the Moon’ bovenop een duintop te midden van wuivend helmgras, een fragment van een gezicht dat weemoedig en met nietsziende ogen over de boulevard staart. Het beeld is inmiddels het ‘gezicht’ van het museum geworden.

Igor Mitoraj werd wereldberoemd met zijn monumentale sculpturen van menselijke figuren of fragmenten daarvan. Melancholie en sensualiteit zijn begrippen die onvermijdelijk opkomen bij het bekijken van zijn werk. In het midden van de tentoonstellingsruime is het enorme werk Hermanos (Broeders) de blikvanger. Twee bronzen koppen, wang aan wang en met gesloten ogen, lijken in diepe slaap verzonken. Hun dromen moeten zoet zijn, want de uitdrukking van de gezichten is ontspannen en sereen. De broers lijken diep gelukkig en net als in ‘Light of the Moon’ zijn ze zich nauwelijks bewust van de wereld om hen heen.

 

Fellini

Mitoraj werd geïnspireerd door de klassieke oudheid. Zijn figuren hebben de proporties en gelaatstrekken van de ideale man of vrouw zoals deze op het hoogtepunt van de Griekse beeldhouwkunst uitgebeeld werden, zonder specifieke kenmerken van een bepaald persoon en zonder het pathos van de hellenistische periode daarna. Dat wil niet zeggen dat de beelden geen verhaal vertellen. Door toevoeging van objecten of lichaamsdelen is vervreemding ontstaan, het werk wordt daarom wel surrealistisch of magisch realistisch genoemd. Soms zijn de hoofden met doeken omwikkeld, een andere keer zitten er kleine vierkante openingen in het lichaam, als kijkvensters naar de ziel. Hier en daar is ook een vleugel op de rug aangebracht, vaak één in plaats van twee. ‘Iniziazione’ is een man uit wit marmer gehakt, die een pin in het eigen lichaam drijft. Aan zijn arm hangt een schild met een afgehakte menselijke voet erop, achter hem ligt een in doeken gewikkeld hoofd. In zijn borst zit een kijkgat. De uitdrukking op het gezicht is die van een engel.

Overal zijn verwijzingen naar de Griekse mythologie, maar ook eigentijdse invloeden spelen een rol. Mitoraj was diep onder de indruk van de film ‘Satyricon’ en werd later bevriend met regisseur Fellini.

De tentoonstelling ‘Façade’ is neergezet als een esthetische installatie en zou een zintuigelijke ervaring moeten zijn. Om dit nog eens extra te benadrukken zijn stilistische adviezen voor de inrichting ingewonnen bij couturier en beeldend kunstenaar Mart Visser. Hij bedacht de hangende doorzichtig blauwe ‘etalageruiten’ die de tentoonstellingsruimte in verschillende zones verdelen en voor een subtiel kleurenspel zorgen. Esoterische muziek zweeft door de ruimte, samen met een speciaal ontwikkelde geur, die de toeschouwer in hoger sferen moet brengen. Een frisse geur die aan Italiaanse citroenbomen herinnert. Het aroma is waarschijnlijk niet helemaal toevallig gekozen. Mitoraj woonde en werkte lange tijd in Pietrasanta, vlakbij de marmergroeven van Carrara, waar beeldhouwers al eeuwenlang het glinsterende witte marmer vandaan halen, het mooiste marmer ter wereld wordt wel gezegd.

 

Afwasborstel

De twee andere beeldhouwers die tegelijkertijd in BAZ exposeren met hun tentoonstelling ‘Gedreven door beeldhouwkunst’ woonden jarenlang in een Middeleeuws kasteel in Toscane. Nog steeds zijn daar maquettes van werk voor de openbare ruimte van Pietro Cascella te vinden. Een aantal daarvan staat nu in het museum. 

Cordelia von den Steinen werkt in keramiek. Met veel humor laat ze de grote en kleine dingen uit het dagelijkse leven zien. Ze maakte een afgebakende ruimte, waar je door een opening naar binnen kunt. De muren zijn gebouwd met tegels van keramiek, waarop huishoudelijke voorwerpen ‘meegebakken’ werden. Een hanger met een gebreide sjaal, een sleutel, een afwasborstel met een sponsje. En dat alles in de zomerse terracottakleuren van gebakken klei.

 

Igor Mitoraj, ‘Facade’ en Pietro Cascella en Cordelia von den Steinen, ‘Gedreven door beeldhouwkunst’ t/m zondag 12 september, museum Beelden aan Zee. Meer informatie www.beeldenaanzee.nl

 

 

Van Klapwaker tot Tabaksrookklisteer

 artikel Den Haag Centraal van 17 juni

Met ‘Schatten uit het depot’ laat het Haags Historisch Museum vreemde en bijzondere voorwerpen zien uit de Haagse geschiedenis.

In het Haags Historisch Museum is ruimte vrijgemaakt voor een tentoonstelling met objecten die allemaal een stukje Haagse geschiedenis vertellen. Onder de naam ‘Schatten uit het depot’ maakten (gast)conservatoren een selectie uit 8.000 stukken, in het bezit zijn van het museum. Bekende en minder bekende Hagenaars vertellen over de keuze van hun favoriete museumstuk. Met de mobiele telefoon kan bij elk voorwerp of schilderij een QR-code gescand worden waarna de verhalen oppoppen.

Parlementair verslaggever Ron Fresen koos voor een doek van kunstschilder Kees Andrea uit 1960: ‘Station Staatspoor’. “Den Haag is de stad waar ik ben geboren, ik woon er al mijn hele leven en ga er noot meer weg,” zegt hij. “Dit niet meer bestaande station heeft voor mij iets nostalgisch. Hier begonnen vroeger onze vakanties.”

Operazangeres Francis van Broekhuizen is een ‘ras-Hagenaar’ zegt ze. Ze koos voor een stoel met in de rug runentekens, die geliefd waren bij de NSB. “Dat men na de oorlog met een gerust hart zo’n stoel nog heeft gebruikt, daar kan ik mij niets bij voorstellen, maar het is goed dat deze stoel nu aan het museum is geschonken. We mogen de oorlog nooit vergeten.”

Kok Pierre Wind koos voor de klapwaker, een houten klapper die laat weten wanneer het etenstijd is. “Dit zouden we weer terug moeten brengen. Het zou goed zijn voor de gezondheid als we allemaal weer de tijd nemen om te ontbijten, lunchen en dineren. Een eetklapper, die roept dat het etenstijd is, zou daarbij helpen.”

 

Visnethemd

Er zijn objecten te zien, die om achtergrondinformatie vragen. In een vitrine liggen voorwerpen uit de ‘tijdcapsule’ die in 1964 in een kist werd ingemetseld in het toen net vernieuwde warenhuis van Vroom & Dreesmann. De bedoeling was dat de kist na honderd jaar zou worden geopend, maar dat gebeurde al in 2015 na het faillissement van het warenhuis. Een opgevouwen wit visnethemdje ligt aandoenlijk opgevouwen naast een wegwerpcamera van Kodak, een ouderwets scheerapparaat en een setje dia’s van Madurodam.

Er is een gietijzeren urinoir dat in 1890 op straat stond en gemaakt is in een fabriek die ook bruggen, lantaarnpalen en brievenbussen produceerde. Bijzonder is een Tabaksrookklisteer, die gebruikt werd om drenkelingen tot leven te wekken. Er werd tabaksrook in de anus geblazen, in de hoop dat de opgewarmde ingewanden een opwekkende werking zouden hebben.

Een kegelbal van Sociëteit De Witte uit 1930 ligt in de zaal waar je ook de vergulde houten leeuw van herberg Lion d’Or kunt vinden. Destijds - al vanaf 1734 - kwamen er veel vrijmetselaars samen in de herberg, die in de Hofstraat stond en zelfs ooit de beruchte graaf Cagliostro onder zijn gasten had. Het latere House of Lords is in 1986 afgebroken in verband met de nieuwbouw van de Tweede Kamer.

 

Garoeda

Bekende Haagse kunstenaars maakten werk dat ook in het museum terechtkwam. Er is een beeldje van Louis Couperus gemaakt door Loek Bos. Philip Akkerman maakte een schilderijtje speciaal voor het Haags Historisch Museum, waarop hij zichzelf afbeeldde in een van de museumzalen. Peter Blokhuis schilderde Haagse straatkrantverkopers en een interieur van een Turks koffiehuis aan de Hoefkade.

De neonreclame van de gevel van restaurant Garoeda aan de Kneuterdijk roept emotie op. Het restaurant ging failliet in 2020, bij het veilen van de inboedel kon het museum de neonreclame bemachtigen.

 

‘Schatten uit het depot’ nog t/m zondag 31 oktober in het Haags Historisch Museum. Meer informatie www.haagshistorischmuseum.nl

 

Schilderij Daklozenkrantverkopers van Peter Blokhuis

 

Geest Vrije Academie waart rond

 Artikel Den Haag Centraal van 10 juni 2021

Kunsthistorica en curator Saskia Gras promoveerde in 2017 met een proefschrift over de Vrije Academie. Haar interesse voor deze vrijplaats - later herdoopt tot Psychopolis – resulteert nu  in een ‘manifestatie’ die oude tijden doet herleven.

 

“Veel mensen realiseren zich niet hoeveel bekende kunstenaars van de Vrije Academie komen,” zegt Saskia Gras, die de Manifestatie Vrije Academie-Psychopolis vormgaf op drie plekken in de stad. “Grote namen die destijds hun draai niet konden vinden op de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten (KABK, red) vonden daar wél hun plek. Het was de tijd van de persoonlijke en individuele expressie met het devies: ‘Iedereen is kunstenaar en iedereen kan hier komen werken, wanneer hij maar wil’. Dit in tegenstelling tot het kunstonderwijs op de KABK, waar studenten een vast programma moesten volgen. Eind jaren tachtig veranderde die instelling op de Vrije Academie en dat was naar mijn idee het begin van het einde. De focus in de tentoonstellingen ligt daarom ook op de beginjaren, met de eerste directeuren Livinus van de Bundt en George Lampe.”

De Vrije Academie had naast de ateliers met beeldende kunst ook werkplaatsen waar gedanst werd en muziek gemaakt werd, en waar performances plaatsvonden. Vooral in de jaren zestig en zeventig was de vrijheid enorm. Bodypainting, feesten met de nodige geestverruimende middelen en veel drank waren onderdelen van de wekelijkse routine. Elke deelnemer herinnert zich nog de oergezellige en meestal bomvolle kantine, waar kunstenaars inspiratie bij elkaar zochten.

 

Psychedelisch

In de Haagse Kunstkring is werk van een aantal bekende kunstenaars bij elkaar gebracht. Er staat een lichtbox van lichtkunstenaar Livinus, de oprichter van de Vrije Academie in 1947. Hij streefde naar een open atelier waar zowel professionals als amateurs zich konden ontwikkelen. Zijn motto was: ‘Het gaat niet om diploma’s, maar om wat je als mens bent'. Zijn lichtkunst staat aan de basis van de psychedelische vloeistofdia’s.

Er zijn een paar indrukwekkende werken te zien van George Lampe (directeur van 1964-1982). Schilderijen die bijna nooit getoond worden. ‘De Courtisanes’ van Nol Kroes hangt op een prominente plek, Pien Hazenberg toont haar zelfportret met schreeuw en daarnaast hangt een foto van Gerard Fieret. Er hangen ook overal oude foto’s van kunstenaars, van performances en van de overvolle kantine.

Rond 1950 ontstond het kunstenaarscollectief Verve met onder meer Nol Kroes, Kees Andrea, Co Westerik, Jan van Heel en Herman Berserik, dat vooral figuratieve kunst maakte. Dat in tegenstelling tot de trend om abstract te werken. In de Haagse Kunstkring en in Pulchri Studio zijn kleurrijke affiches te zien die gemaakt zijn ter gelegenheid van hun eerste expositie. In een aparte ruimte is aandacht besteed aan de modeafdeling. Een publiekstrekker is het blauw leren pak van Carla V, waar Jerney Kaagman van de band Earth & Fire in 1979 mee optrad.

In Pulchri Studio zijn drie zalen ingericht, met onder meer werk van Jan Cremer, Lotti van der Gaag, Peter Gentenaar, Herman Berserik en Ossip, aangevuld met veel foto’s. Op een lange tafel ligt documentatie waar naar gekeken of doorheen te bladeren.

 

Ode

In The Grey Space in the Middle, de ruimte waar de Vrije Academie in zijn laatste jaren zat, wordt de sfeer van toen weer opgeroepen met workshops, gegeven door oud-docenten en kunstacademiestudenten. De resultaten zullen in de vorm van installaties te zien zijn. Kunstenaar Lichel van der Ende maakt een Ode aan de Vrije Academie met aan het slot een performance. Hij verzamelt nog steeds lapjes stof van 25 x 25 centimeter met daarop de naam en het jaartal van personen die op de academie werkten.

In The Grey Spacein the Middle is een programmering met films van Frans Zwartjes, Paul de Mol en Gerard Holthuis, aangevuld met films van hedendaagse kunstenaars.

Er is ook een mooi vormgegeven magazine uitgekomen. Een van de artikelen vermeldt, dat er in Den Haag in de openbare ruimte 200 beelden staan, die gemaakt zijn door oud-leerlingen en docenten van de Vrije Academie. Daarbij zit ook een plattegrond.

 

‘Manifestatie Vrije Academie-Psychopolis’, Pulchri Studio t/m zondag 4 juli, Haagse Kunstkring t/m zondag 25 juli, The Grey Space in the Middle t/m zondag 1 augustus. Meer informatie www.va-psychopolis.nl

 

 

Nieuw gezicht voor de badplaats

 Artikel Den Haag Centraal van 3 juni 2021

De Scheveningse boulevard heeft een ware metamorfose ondergaan met een spectaculair nieuw hotel, een beachclub, een foodhall en nieuwe ontmoetingsplekken.

 Veel Hagenaars bezoeken zelden de Scheveningse boulevard. Zij hebben een beeld in hun hoofd, dat inmiddels niet meer klopt en herinneren zich verpauperde leegstaande panden en overbevolkte kades, met drommen patat-etende toeristen. Nu de badplaats een nieuwe uitstraling heeft gekregen, is dat beeld geschiedenis.

Onder de noemer ‘Stijlvol Scheveningen’ laten ondernemers zien wat er allemaal veranderd is. Per blauwe Boulevardtrein maken we een rondje langs de nieuwe highlights.

Het nieuwe Inntel Hotel Den Haag Marina Beach domineert tegenwoordig het Noordelijke Havenhoofd als een enorm schip met de wind in de zeilen, zon en zee weerkaatsen in de transparante gevel. Helemaal aan de andere kant, op het Zwarte Pad is een exclusieve beachclub in aanbouw met de Haagse naam: Soulsistah Beach. Het wordt een club in de stijl van de beroemde Pacha Club op Ibiza, met op de eerste etage een discotheek annex nachtclub en beneden een restaurant. En in het midden van de Scheveningse kusstrook opent Legoland binnenkort zijn deuren. Kortom: ontwikkelingen genoeg.

 

Foodhall

Het treintje dat ‘s zomers tussen de boulevard en Scheveningen-dorp heen en weer rijdt, maakt zijn eerste stop bij Moeke. In dit grandcafé kun je eten en aan de bar hangen, een ontmoetingsplek waar je met vrienden kunt afspreken. Er zijn zestig verschillende soorten bier te krijgen, waarvan natuurlijk de eigen Moeke Blond favoriet is. Naast Moeke zit de Three Sisters Pub, een oergezellig Iers sportcafé, met tientallen grote schermen, waarop je sportwedstrijden kunt volgen. “Wij zijn de enigen in Nederland die alle kanalen van over de hele wereld kunnen laten zien,” zegt de bedrijfsleider trots. “En we verheugen ons natuurlijk enorm op het EK voetbal.” De inrichting is typisch Brits, met chesterfield banken en donkerrode wanden met nostalgische foto’s van onder meer Queen Victoria.

Bij restaurant ChouChou kun je te midden van goudkleurige lampen en een exotisch plantenbos, de hele avond kleine gerechten uit alle delen van de wereld bestellen, zoals sushi, pasta truffel-carbonara en cheesecake. Steakhouse & Seafoodbar Bay heeft een wat chiquere aankleding, die met golvende witte pilaren en gekleurde wandlampen een beetje futuristisch aandoet. Alle gelegenheden hebben natuurlijk een terras aan de zeezijde.

Een trekpleister is Foodhall Scheveningen. Het eiland in het midden is bestemd voor drankjes, daaromheen zijn kramen waar je hapjes kunt bestellen. Er staan oude Haagse bekenden zoals De Resident, maar er zijn ook een oester- en een sushibar. De Ballenbar maakt allerlei soorten bijzondere bitterballen, Saigon Streetfood serveert allerlei kipgerechtjes en ook vegetariërs komen aan hun trekken bij W.T.F. De ruimte is gezellig ingericht met verschillende eetplekken en een klein podium waar live optredens plaatsvinden.

“Augustus 2020 gingen we open, om een maand later weer te moeten sluiten,” zegt Jolanda de Munck, die de bar beheert. “Maar we hadden wel afhaalmaaltijden, zo hebben we de winter overleefd. Iedereen hoopt nu natuurlijk op een goede zomer.”

 

Vuurdanseres

Tenslotte mogen we Festival Classique niet vergeten, dat elk jaar met een heus muziekfestival op het Scheveningse strand aanwezig is. Een tijdige organisatie was dit keer vanwege corona niet mogelijk, maar daarvoor in de plaats zijn er Festival Classique Sound Bites. Op 9, 10 en 11 september wordt een programma gepresenteerd met bijzondere optredens. Zo gaat het Residentie Orkest de samenwerking aan met een DJ en bespeelt celliste Maya Fridman een elektrische cello tijdens een optreden met een vuurdanseres. Dit jaar weliswaar niet op het strand, maar in een hangar van de Fokker Terminal, toch wordt de ongedwongen sfeer van een nazomeravond op het strand er nagebootst. Voorafgaand aan de sound-Bites zijn er ‘Sunset-Concerten’  in verschillende strandtenten. Zo is Scheveningen er toch een beetje bij.

 

‘Stijlvol Scheveningen’, meer informatie www.denhaag.com. ‘Festival Classique’, donderdag 9 t/m zaterdag 11 september. Meer informatie www.festivalclassique.nl

 

 

 

 

Corona vervormt onze werkelijkheid

 Artikel Den Haag Centraal van 27 mei 2021

Gedurende de coronaperiode maakte Ed van der Kooy een serie schilderijen over wat hem bezig hield. Te zien in Pulchri Studio én verzameld in een boek.

 Het werk van kunstenaar Ed van der Kooy (64) is meestal groot van formaat en hyperrealistisch. De Hagenaar maakte ooit meer dan levensgrote portretten van Aziatische modellen, daarna schilderde hij groepjes mensen die elkaar angstvallig niet aankijken of met de rug naar elkaar toe staan. Hij maakte er vier per jaar.

Nog meer dan anders was Van der Kooy door de coronacrisis aan zijn atelier gekluisterd en wilde hij iets totaal anders doen. Hij maakte een jaar lang, in een voor hem razend tempo, een beeldverhaal over alles wat hem tijdens de crisis bezighield. Het resulteerde in de tentoonstelling ‘Vervreemde werkelijkheid’, nu in Pulchri Studio te zien en verzameld in een prachtig boek.

“Corona vervormt onze werkelijkheid,” zegt hij. “En eigenlijk heb ik me nooit ergens over uitgesproken, maar nu dacht ik opeens: heb ik iets te vertellen met mijn werk? Alles viel samen en toen ben ik begonnen. Al direct realiseerde ik mij dat we een periode in gingen die uniek was. Niemand had ooit zoiets meegemaakt. Ik wilde er op mijn manier een verslag van maken door elke week een schilderij te maken, drieënvijftig in totaal dus. Ze kwamen in het boek, daarna ben ik er nog mee verder gegaan.”

 

Anderhalve meter

De serie bestaat uit olieverfschilderijen in klein formaat, op papier dat op paneel geplakt is. Het werk is veelkleurig en geeft bijna de indruk van een aquarel. De grote hoeveelheid schilderijen bij elkaar in de tentoonstellingsruimte, is op het eerste gezicht een beetje overweldigend. Bij het beter bekijken, komt de rijke beeldtaal pas goed over. Het is bijna jammer dat er geen begeleidende tekst bij is, want Van der Kooy vertelt met passie over wat er allemaal te zien is op zijn werk. Hij vindt dat ieder het op zijn eigen manier moet kunnen invullen.

Hij legt uit dat hij gedurende de eenzame opsluiting in zijn atelier over de problematiek schilderde die voorbij kwam, bijvoorbeeld over de rassenrellen uit begin 2020 of de bosbranden in Australië. Hij maakte een prachtig schilderijtje, waar mensen elkaar met een starre blik passeren op anderhalve meter afstand, bang om elkaar te besmetten of om zelf iets op te lopen, op ander werk zie je treurende familieleden bij een begrafenis of paniekerige kraaien die tijdens rellen uit de vlammen proberen te ontsnappen, als mensen die uit een aswolk vluchten.

“Elk werk heeft ergens wel een heel klein steekje. Een lege schommel, afbeeldingen van het geloof dat niet helpt. Veel herten, een hert is het symbool van de wederopstanding. Alles komt uiteindelijk wel weer goed.”

 

Sea of blood

Een van de mooiste werken is een toekomstblik met een dreigende sfeer, die alleen zichtbaar is voor de toeschouwer, niet voor de mensen die erop staan. De aarde is verwoest, een aantal mensen danst op het dak van een benzinestation. Ze beseffen nog niet wat er staat te gebeuren, onder hen woedt het water dat hen binnen enkele ogenblikken zal verzwelgen. De dochter van Van der Kooy, Floortje, maakte gedichten bij het werk van haar vader, die in het boek naast de afbeeldingen zijn afgedrukt. Bij dit werk schrijft ze: ‘Oblivious to what’s beneath us/Accept what we see we can trust/The Ignorance of our consciences/Drowns us in a sea of blood’.

“De laatste afbeelding uit het boek is een afbeelding van vrouwen in bikini in helderblauw water. Het is een prachtige zomerdag, maar er is toch iets aan de hand. Waar zijn de mannen?” Van der Kooy vertelt het niet, maar laat het over aan de verbeelding.

De laatste vijf werken die hij maakte zijn weer wat groter. “Het is voor mij een ontdekkingstocht geweest: wat kan ik? ik heb er zoveel lol in. Stiekem verwerk ik ook humor.” Hij wijst een openstaand hek in zijn werk aan. “En dan zie je hier het ontsnapte konijn.”

Hij gaat onvermoeibaar verder, nu weer op groot doek. Dat belooft wat.

 

Ed van der Kooy, ‘Vervormde werkelijkheid’, t/m zondag 6 juni. Meer informatie www.pulchristudio.nl

 

 

 

 

Stormachtige opening Voorhout Monumentaal

 Artikel in Den Haag Centraal van 27 mei 2021

Twintig beeldhouwers exposeren deze zomer op het Lange Voorhout. Een oude traditie is in ere hersteld. “Iedereen heeft zich een slag in de rondte gewerkt om dit voor elkaar te krijgen.”

Na vijf jaar staat er eindelijk weer een beeldententoonstelling van formaat op het Lange Voorhout, genaamd Voorhout Monumentaal. Van 1998 tot en met 2016 heette de buitententoonstelling nog Den Haag Sculptuur. Op de dag van de opening (21 mei) op het schelpenpad in hartje Den Haag, zijn beeldhouwers uit alle hoeken van Nederland op komen draven. Het is een vrolijk ‘ons kent ons’, de kunstenaars bewonderen elkaars werk, bij ieder van hen overheerst de trots om bij dit evenement betrokken te zijn.

Het zijn zeker niet de eerste de besten die meedoen met deze buitenexpositie. Ewerdt Hilgemann is tot ver over de grenzen bekend met zijn geïmplodeerde kubussen, voor hem is het de tweede keer dat hij op het Lange Voorhout exposeert, in 2002 deed hij mee met Den Haag Sculptuur. Rinus Roelofs exposeert op dit moment met acht grote geprinte beelden voor het station in Hengelo en is hier nu in Den Haag met een knalgeel beeld van enkele meters hoog. De Haagse Warffemius heeft permanent werk staan in Addis Abeba en China en exposeert met werk uit zijn Mangrove-serie.

Buiten deze iconen van de beeldhouwkunst doen ook jongere en opkomende beeldhouwers mee zoals Eelke van Willigen, een fanatiek surfer die golven van staal maakt en met ‘The 5th Wave’ op het Lange Voorhout staat. Een felle kleur blauw is aan het roestige en gebogen cortenstaal toegevoegd. Douwe Halbertsma is de jongste deelnemer, zijn beelden verwijzen naar strips. Met alleen voeten laat hij een lopende gestalte zien. Jonquil zette een bed neer, bedolven onder schelpen. Op de dag van de opening is er door een onbekende een strijkplank naast gezet, óók met een dikke laag schelpen erop. “Mijn werk heeft een tijdelijk karakter, langslopende mensen kunnen invloed hebben,” zegt hij. Dus laat hij de strijkplank voorlopig staan.

 

Geruisloos

Voorhout Monumentaal is georganiseerd door Pulchri Studio en beeldhouwer-architect André van Lier. De laatste is ook conservator van deze buitententoonstelling. Hij exposeert zelf met een werk van meer dan vier meter hoog dat aan de kop van het schelpenpad staat. In 2016 was de laatste tentoonstelling op het Lange Voorhout, in 2018 voerde Van Lier samen met beeldhouwer Loek Bos - als vertegenwoordigers van Pulchri Studio - al gesprekken met Gemeente Den Haag. ‘Wij zijn bang voor het geruisloos verdwijnen van Den Haag Sculptuur,’ stond toen in het interview met hen in deze krant. ‘Gemeente Den Haag wil het geld liever ergens anders aan besteden.’

Ook nu is de gemeente de grote afwezige op de lijst van subsidieverstrekkers, maar met vereende krachten van de beeldhouwers zelf en andere investeerders is het toch gelukt. “Iedereen heeft zich een slag in de rondte gewerkt om dit voor elkaar te krijgen,” zegt Marieta Rijerkerk, voorzitter van Pulchri Studio.

 

Lintje

Een stormachtige wind raast over het Lange Voorhout als Maya Meijer, die jarenlang directeur van stichting Den Haag Sculptuur was, het lintje doorknipt. “Jullie hebben een titanenklus verricht,” zegt ze tegen de organisatoren en de beeldhouwers. “Ik draag een warm hart toe aan dit initiatief. Ik herinner me nog dat hier honderdduizenden mensen over het Lange Voorhout liepen en dat gaat nu zeker weer gebeuren, de beeldententoonstelling is toegankelijk en geschikt voor een groot publiek. Dat ik hier nu sta, is eigenlijk toeval, want zowel prinses Beatrix als koningin Máxima had deze tentoonstelling allebei graag willen openen, maar door de coronaregels kon dat helaas niet.” Dat het door de harde wind buiten allemaal wat rommelig verloopt, vindt ze ook niet erg. Zelfs niet dat haar kapsel nu ‘achterstevoren zit’.

De volledige lijst van deelnemers is elders in deze krant te vinden.

 

Voorhout Monumentaal, t/m dinsdag 14 september, Lange Voorhout en Pulchri Studio. Meer informatie: www.pulchri.nl

 

 

Design met neonlicht

Artikel Den Haag Centraal van 13 mei 2021

Jozef van der Horst maakt kleurige objecten met neonglas in de stijl van de Memphisgroep uit de jaren tachtig.

Kunstenaar Jozef van der Horst (1946) maakte in de jaren zeventig al ‘Memphis Design’ voordat het officieel bestond. De vrolijk gekleurde stijl is nog steeds in zijn werk terug te vinden. Hij exposeert zijn driedimensionale neonobjecten nu in Pulchri Studio met de tentoonstelling ‘Il mio mondo di fantasia e creatività ‘Bella Italia’. “Italië inspireert,” vindt hij. Jozef van der Horst is een groot bewonderaar van Ettore Sottsass, een van de oprichters van de Memphisgroep, waarvan de naam uit een lied van Bob Dylan kwam: ‘Stuck Outside of Mobile with the Memphis Blues Again’.

De Memphisgroep bestond van 1981 tot 1988, een club Italiaanse designers uit Milaan met ontwerpen die leken op een combinatie van kitsch en popart. ‘You love it or you hate it’ werd er destijds over gezegd. De kleuren zijn bont, de ontwerpen hebben meestal geen functie en zijn zorgeloos en speels. Ook de objecten van Van der Horst zitten op de grens van kunst en design. Mede door de toevoeging van het gekleurde neon zijn het gewilde sculpturen om in een interieur neer te zetten of aan de wand te hangen.

 

Kurkentrekkers

“Als kind wilde ik uitvinder worden, maar als beeldend kunstenaar ben je dat eigenlijk net zo goed: je maakt dingen die er nog niet zijn. Ik begon ooit als standbouwer en werkte met het Italiaanse formica, bedrukt met kleurige figuurtjes, dat veel in meubelbedrijven gebruikt wordt. Ik gebruik het nog steeds,” zegt hij.

Een groot aantal sculpturen van Van der Horst bestaat uit gedessineerde blokvormen op voetjes die de vorm van een bol of een ei hebben. Daarop is dan een constructie gemaakt met verschillende kleuren neonbuizen, die hij laat kronkelen als kurkentrekkers. Hij maakt de krullerige vormen door de glazen buisjes in een vlam te houden, te buigen en aan elkaar te smelten. In het blok zit een transformator verborgen, die op het licht aangesloten moet worden. Nieuw is het dunne neonglas van zes millimeter dik. Met een speciale brander lukte het hem om de losse glasdelen aan elkaar te smelten en om een serie minisculpturen te maken.

Aan de wand hangen objecten die hij driedimensionale collages noemt, ‘Light in Nature’ heet de serie. “Ik vond een wilgentak en vond dat een mooie natuurlijke vorm, die heb ik gelakt, verchroomd of in brons laten gieten. Daarna heb ik gekleurde neonbuizen in de vorm van takken toegevoegd.”

Er staat ook wat ouder werk in de tentoonstellingsruimte: kleine tafels met stroken neon erop, die echt als tafel gebruikt kunnen worden. Aan de andere muur hangen objecten waarin hij zilveren schalen van Alessi in heeft verwerkt, die nog eens extra het licht reflecteren.

 

Edelsmid

Van der Horst was eerst edelsmid. Hij gebruikte daarbij een gasbrander om zilver te solderen. Vandaaruit begon hij met het blazen en buigen van glas. “De verschillende kleuren ontstaan door steeds andere gassen te gebruiken en in de buisjes te pompen. Helium is geel, argon is blauw, xenon is paars. Soms is ook een poeder met het glas meegebakken dat kleur geeft,” zegt hij.

Op de minisculpturen zit een rode knop waarmee de elektriciteit aan en uitgeschakeld kan worden. “Het neon gebruikt weinig stroom en kan veertig jaar dag en nacht blijven branden, totdat het vervangen moet worden. Het bestaat al heel lang, de Franse astronoom Jean Richard zag bij toeval in 1675 lichtverschijnselen ontstaan in zijn met kwik gevulde barometer, maar pas begin 20^e eeuw werd ontdekt dat een gesloten glazen buis gevuld met neongas en aangesloten op een elektrische stroom, verschillende kleuren kan geven.”

Van der Horst werkt ook veel in opdracht en maakt grote lichtobjecten, onder meer voor het Kunstmuseum in Den Haag.

 

Jozef van der Horst met ‘Il mio mondo di fantasia e creatività ‘Bella Italia’’ in Pulchri Studio, tot en met 24 mei. Meer informatie www.pulchri.nl

 

 

 

 

 

 

 

 

Meer aandacht voor hedendaagse Haagse kunst 

Artikel Den Haag Centraal van 3 juni 2021

Kunstroutes leiden bezoekers tijdens een speciaal kunstweekend langs vijfentwintig kunstinstellingen en ateliers, die hedendaagse kunst in huis hebben.

The Hague Contemporary organiseert voor de vierde keer een jaarlijks Art Weekend in Den Haag. Het vierdaagse kunstfestival vindt plaats van donderdag 8 tot en met zondag 11 juli. Musea, ateliers en experimentele kunstruimtes laten zien wat zij op het gebied van hedendaagse kunst te bieden hebben. Tijdens het weekend worden de deuren van zo’n vijfentwintig kunstinstellingen op bijzondere tijden geopend en er worden extra activiteiten voor het publiek georganiseerd. “Daarbij moet gedacht worden aan kunsttours met pop-up tentoonstellingen, muziek en poëzie, maar ook bijvoorbeeld aan ‘Artist Talks’,” vertelt Anna Elisabeth Kruyswijk (33). Zij is samen met Wessel Baarda (31) het nieuwe jonge team van The Hague Contemporary. Ze werken samen met losse krachten voor bijvoorbeeld de productie en social media. “We zijn nog maar twee maanden bezig, maar zijn direct aan de slag gegaan.” Kruyswijk geeft les aan de afdeling mode en textiel op de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten (KABK), Baarda studeerde in 2013 af aan de afdeling fotografie.

 

Antwerpen

“Wij willen vooral geen onderscheid maken tussen nieuwe kunstenaarsinitiatieven en gevestigde kunstinstellingen, ze zijn beiden even belangrijk voor ons en we doen het ook samen, er wordt dus ook een aantal ateliers in de route opgenomen. In andere steden zoals Amsterdam en Rotterdam bestaan deze kunstroutes al veel langer. Antwerpen is ons grote voorbeeld, daar zijn heel veel deelnemers en wij willen ook graag groeien. Er is daar veel meer interesse, het is er echt een begrip,” zegt Kruyswijk. “Den Haag is eigenlijk ook al een internationale kunststad, maar dat weten velen niet. Nest is bijvoorbeeld bij veel Hagenaars nog niet zo bekend, maar in Berlijn kent iedereen deze presentatieruimte van moderne kunst. Ook in Antwerpen zijn veel galeries uit Den Haag bekender dan in Den Haag zelf.”

Aftrap

Op de KABK zal op donderdag 8 juli de aftrap plaatsvinden met de jaarlijkse Graduation Show. Dit jaar studeren ruim 200 internationale jonge kunstenaars en ontwerpers af aan de bachelor- en masteropleidingen, die met een tentoonstelling hun werk laten zien.

Er is nog ruimte voor meer deelnemers aan het Art Weekend. In principe kan iedereen met een nieuw initiatief zich opgeven. Er wordt gezorgd voor een livestream en er komt een podcast voor de mensen thuis. Het meeste is gratis toegankelijk, maar voor de musea moet je wel het normale toegangsbewijs kopen.

The Hague Contemporary wil de drempel wat minder hoog maken. Er komt een plattegrond waarmee je zelf op onderzoek uit kunt en waar alle deelnemers op aangegeven zijn, maar je kunt ook in groepen lopen. Er is voor ieder wat wils: een kunstmarkt bij het Paard, verzamelaars kunnen nieuwe kunst ontdekken met de Young Collectors Circle, er is gewoon museumbezoek mogelijk en er zijn kunstzinnige experimenten, maar ook alleen kennis maken met kunst is een mogelijkheid.

Iedereen die zich inschrijft, krijgt een zogenaamde Art-guide die ook na het weekend nog te raadplegen is, mocht je meer over hedendaagse kunst willen weten. De hele stad zal in het Art Weekend in het teken van hedendaagse kunst staan.

 

‘The Hague Contemporary Art Weekend’, van donderdag 8 t/m zondag 11 juli. Meer informatie www.thehaguecontemporaryart.nl