Van Klapwaker tot Tabaksrookklisteer

 artikel Den Haag Centraal van 17 juni

Met ‘Schatten uit het depot’ laat het Haags Historisch Museum vreemde en bijzondere voorwerpen zien uit de Haagse geschiedenis.

In het Haags Historisch Museum is ruimte vrijgemaakt voor een tentoonstelling met objecten die allemaal een stukje Haagse geschiedenis vertellen. Onder de naam ‘Schatten uit het depot’ maakten (gast)conservatoren een selectie uit 8.000 stukken, in het bezit zijn van het museum. Bekende en minder bekende Hagenaars vertellen over de keuze van hun favoriete museumstuk. Met de mobiele telefoon kan bij elk voorwerp of schilderij een QR-code gescand worden waarna de verhalen oppoppen.

Parlementair verslaggever Ron Fresen koos voor een doek van kunstschilder Kees Andrea uit 1960: ‘Station Staatspoor’. “Den Haag is de stad waar ik ben geboren, ik woon er al mijn hele leven en ga er noot meer weg,” zegt hij. “Dit niet meer bestaande station heeft voor mij iets nostalgisch. Hier begonnen vroeger onze vakanties.”

Operazangeres Francis van Broekhuizen is een ‘ras-Hagenaar’ zegt ze. Ze koos voor een stoel met in de rug runentekens, die geliefd waren bij de NSB. “Dat men na de oorlog met een gerust hart zo’n stoel nog heeft gebruikt, daar kan ik mij niets bij voorstellen, maar het is goed dat deze stoel nu aan het museum is geschonken. We mogen de oorlog nooit vergeten.”

Kok Pierre Wind koos voor de klapwaker, een houten klapper die laat weten wanneer het etenstijd is. “Dit zouden we weer terug moeten brengen. Het zou goed zijn voor de gezondheid als we allemaal weer de tijd nemen om te ontbijten, lunchen en dineren. Een eetklapper, die roept dat het etenstijd is, zou daarbij helpen.”

 

Visnethemd

Er zijn objecten te zien, die om achtergrondinformatie vragen. In een vitrine liggen voorwerpen uit de ‘tijdcapsule’ die in 1964 in een kist werd ingemetseld in het toen net vernieuwde warenhuis van Vroom & Dreesmann. De bedoeling was dat de kist na honderd jaar zou worden geopend, maar dat gebeurde al in 2015 na het faillissement van het warenhuis. Een opgevouwen wit visnethemdje ligt aandoenlijk opgevouwen naast een wegwerpcamera van Kodak, een ouderwets scheerapparaat en een setje dia’s van Madurodam.

Er is een gietijzeren urinoir dat in 1890 op straat stond en gemaakt is in een fabriek die ook bruggen, lantaarnpalen en brievenbussen produceerde. Bijzonder is een Tabaksrookklisteer, die gebruikt werd om drenkelingen tot leven te wekken. Er werd tabaksrook in de anus geblazen, in de hoop dat de opgewarmde ingewanden een opwekkende werking zouden hebben.

Een kegelbal van Sociëteit De Witte uit 1930 ligt in de zaal waar je ook de vergulde houten leeuw van herberg Lion d’Or kunt vinden. Destijds - al vanaf 1734 - kwamen er veel vrijmetselaars samen in de herberg, die in de Hofstraat stond en zelfs ooit de beruchte graaf Cagliostro onder zijn gasten had. Het latere House of Lords is in 1986 afgebroken in verband met de nieuwbouw van de Tweede Kamer.

 

Garoeda

Bekende Haagse kunstenaars maakten werk dat ook in het museum terechtkwam. Er is een beeldje van Louis Couperus gemaakt door Loek Bos. Philip Akkerman maakte een schilderijtje speciaal voor het Haags Historisch Museum, waarop hij zichzelf afbeeldde in een van de museumzalen. Peter Blokhuis schilderde Haagse straatkrantverkopers en een interieur van een Turks koffiehuis aan de Hoefkade.

De neonreclame van de gevel van restaurant Garoeda aan de Kneuterdijk roept emotie op. Het restaurant ging failliet in 2020, bij het veilen van de inboedel kon het museum de neonreclame bemachtigen.

 

‘Schatten uit het depot’ nog t/m zondag 31 oktober in het Haags Historisch Museum. Meer informatie www.haagshistorischmuseum.nl

 

Schilderij Daklozenkrantverkopers van Peter Blokhuis