Design
met neonlicht
Artikel Den Haag Centraal van 13 mei 2021
Jozef van der Horst maakt kleurige objecten met neonglas in de stijl van de Memphisgroep uit de jaren tachtig.
Kunstenaar
Jozef van der Horst (1946) maakte in de jaren zeventig al ‘Memphis Design’ voordat
het officieel bestond. De vrolijk gekleurde stijl is nog steeds in zijn werk
terug te vinden. Hij exposeert zijn driedimensionale neonobjecten nu in Pulchri
Studio met de tentoonstelling ‘Il mio mondo di fantasia
e creatività ‘Bella Italia’. “Italië inspireert,” vindt hij. Jozef van der
Horst is een groot bewonderaar van Ettore Sottsass, een van de oprichters van
de Memphisgroep, waarvan de naam uit een lied van Bob Dylan kwam: ‘Stuck Outside of
Mobile with the Memphis Blues Again’.
De Memphisgroep bestond van 1981 tot 1988, een club
Italiaanse designers uit Milaan met ontwerpen die leken op een combinatie van
kitsch en popart. ‘You love it or you hate it’ werd
er destijds over gezegd. De
kleuren zijn bont, de ontwerpen hebben meestal geen functie en zijn zorgeloos
en speels. Ook de objecten van Van der Horst zitten op de grens van kunst en
design. Mede door de toevoeging van het gekleurde neon zijn het gewilde sculpturen
om in een interieur neer te zetten of aan de wand te hangen.
Kurkentrekkers
“Als
kind wilde ik uitvinder worden, maar als beeldend kunstenaar ben je dat eigenlijk
net zo goed: je maakt dingen die er nog niet zijn. Ik begon ooit als standbouwer
en werkte met het Italiaanse formica, bedrukt met kleurige figuurtjes, dat veel
in meubelbedrijven gebruikt wordt. Ik gebruik het nog steeds,” zegt hij.
Een
groot aantal sculpturen van Van der Horst bestaat uit gedessineerde blokvormen
op voetjes die de vorm van een bol of een ei hebben. Daarop is dan een
constructie gemaakt met verschillende kleuren neonbuizen, die hij laat kronkelen
als kurkentrekkers. Hij maakt de krullerige vormen door de glazen buisjes in
een vlam te houden, te buigen en aan elkaar te smelten. In het blok zit een
transformator verborgen, die op het licht aangesloten moet worden. Nieuw is het
dunne neonglas van zes millimeter dik. Met een speciale brander lukte het hem om
de losse glasdelen aan elkaar te smelten en om een serie minisculpturen te
maken.
Aan
de wand hangen objecten die hij driedimensionale collages noemt, ‘Light in
Nature’ heet de serie. “Ik vond een wilgentak en vond dat een mooie natuurlijke
vorm, die heb ik gelakt, verchroomd of in brons laten gieten. Daarna heb ik gekleurde
neonbuizen in de vorm van takken toegevoegd.”
Edelsmid
Van
der Horst was eerst edelsmid.
Hij gebruikte daarbij een gasbrander om zilver te solderen. Vandaaruit begon
hij met het blazen en buigen van glas. “De verschillende kleuren ontstaan door
steeds andere gassen te gebruiken en in de buisjes te pompen. Helium is geel, argon is blauw, xenon is
paars. Soms is ook een poeder met het glas meegebakken dat kleur geeft,” zegt
hij.
Op de minisculpturen zit een rode knop waarmee de
elektriciteit aan en uitgeschakeld kan worden. “Het neon gebruikt weinig stroom
en kan veertig jaar dag en nacht blijven
branden, totdat het vervangen moet worden. Het bestaat al heel lang, de Franse
astronoom Jean Richard zag bij toeval in 1675 lichtverschijnselen ontstaan in
zijn met kwik gevulde barometer, maar pas begin 20e eeuw werd ontdekt
dat een gesloten glazen buis gevuld met neongas en aangesloten op een
elektrische stroom, verschillende kleuren kan geven.”
Van der Horst werkt ook veel in opdracht en
maakt grote lichtobjecten, onder meer voor het Kunstmuseum in Den Haag.
Jozef
van der Horst met ‘Il mio mondo di fantasia e creatività ‘Bella Italia’’ in
Pulchri Studio, tot en met 24 mei. Meer informatie www.pulchri.nl
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Laat hier uw reactie achter.