Daden
die niet kunnen worden weggepoetst
Met
de tentoonstelling ‘Searching for Oneself Outside’ geeft
een groep kunstenaars in kunstinstelling Nest een podium aan standbeelden die ooit
verwijderd of nooit gemaakt zijn. Ook wordt stilgestaan bij de discussie of sommige
bestaande beelden beter weggehaald kunnen worden. De openbare ruimte is van
iedereen, een plek waar men zich veilig en gerespecteerd zou moeten voelen. Het
is tegelijkertijd een ruimte waarin monumenten staan en straatnamen gebruikt
worden die het (stads)bestuur geschikt acht. Soms roepen die keuzes heftige
reacties op. Van trots tot afschuw. De kunstenaars willen ‘afwezige stemmen in
de openbare ruimte gestalte geven en de aanwezige stemmen van context voorzien’.
Vernietiging
van kunst is een oud verschijnsel en is ook nu nog aan de orde van de dag. In
2020 werd door de moord op de Afro-Amerikaan George Floyd een razernij ontketend
waarbij standbeelden van slavenhandelaars beklad en van de sokkels getrokken
werden. Ook in Nederland kwamen discussies op gang over figuren als Jan Pieterszoon
Coen, Piet Hein en Witte de With in ons koloniale verleden. Na WO II werden de ‘arische’
beelden van de Nederlandse kunstenaar Arno Breker (die voor Hitler werkte) verstopt,
in 2003 werd het beeld van Saddam Hoessein omver getrokken en in 2016 verwoestte
de Islamitische Staat de eeuwenoude Assyrische stad Nimrud. Zo zijn er nog talloze
voorbeelden en het voelt soms dubbel: moeten beelden met een kunsthistorische
waarde vernietigd worden als ze schaamte oproepen of juist een tastbare
herinnering blijven?
Context
De
kunstenaars die in Nest exposeren willen dat over dit dilemma nagedacht en
gesproken wordt. Jaya Pelupessy maakte sculpturen van touwen en stenen die de
nadruk leggen op de verwijdering van beelden. In 1942 werd bijvoorbeeld het
beeld van J.P. Coen in Jakarta weggehaald en in 1975 onderging het beeld van
koningin Wilhelmina in Paramaribo hetzelfde lot. Tussen de touwen van ‘Absent Statue’,
hangt geen beeld, maar door de afwezigheid daarvan is de aanwezigheid juist
extra voelbaar.
Semâ
Bekirović laat met twee videowerken zien hoe de
standbeelden van Piet Hein, Michiel de Ruyter en J.P Coen schoon geschrobd
worden. Zeepsop druipt over de beelden, maar er verandert niets. Het is
onmogelijk, hun daden kunnen niet worden weggepoetst. Bekirović wil het
onvermogen laten zien om omstreden beelden een nieuwe plek of een andere
context te geven.
Nazif
Lopulissa heeft zowel een Turkse als een Molukse achtergrond. ‘Avoid Words, Keep
Busy’ heet zijn installatie. Hij weet dat zijn grootouders sinds hun komst in
Nederland altijd een koffer hadden klaarstaan voor het geval ze plotseling moesten
vluchten. Hij was verbaasd over het feit dat hij zo weinig te weten kwam over
zijn familiegeschiedenis. Werd dat bewust verzwegen? In een kast zette hij
verzamelde objecten van zijn familie en voorwerpen met een persoonlijk verhaal,
als een collectief geheugen. Er ligt een kunstgebit in een asbak, maar ook
staat er een aandoenlijk emaillen pannetje met roestplekken op een plank. Lopulissa
maakte afdrukken van de objecten met bleekwater op doek, het kunstgebit is
duidelijk te herkennen. Hij wil hiermee het uitwissen van herinneringen zichtbaar
maken.
Activiteiten
Rond
‘Searching for Oneself Outside’ zijn allerlei activiteiten gepland. In de loop
van de tentoonstelling verschijnen er op de website van Nest wekelijks
interviews met teksten van denkers, kunstenaars en schrijvers, onder de
rubriek Essays & nieuws. In de verschillende interviews wordt het door
de Koninklijke
Nederlandse Akademie van Wetenschappen gepubliceerde adviesrapport ‘Wankele
sokkels - Omstreden monumenten in de openbare ruimte’ als startpunt
genomen. Ook wordt er bij de tentoonstelling een contextueel
programma ontwikkeld met gesprekken, filmvertoningen, workshops en
presentaties.
Overige
deelnemende kunstenaars aan ‘Searching for Oneself Outside’ zijn Cihad Caner,
Hans van Houwelingen, Iswanto Hartono & Mirwan Andan, Bodil Ouédraogo en
Zela Odessa Palmer.
‘Searching for Oneself
Outside’ t/m zondag 24 maart in Nest. Meer informatie info@nestruimte.nl
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Laat hier uw reactie achter.