Vergankelijke kunst

 Artikel Den Haag Centraal van 12 november 2020

Nynke Koster maakte een kunstwerk dat over enkele weken verdwenen is. Haar installatie is bedekt met vegetatie uit de Haagse duinen.

Met de tentoonstelling ‘Vanitasflora’ exposeert de talentvolle en uiterst bevlogen kunstenares Nynke Koster (1986) in museum Beelden aan Zee. Begin dit jaar kreeg Koster te horen dat ze de winnares was van het Stokroos Sculptuur Stipendium, een initiatief van Stichting Stokroos, die jonge kunstenaars een kans geeft om in een museale omgeving te exposeren. Museum Beelden aan Zee vroeg haar om een installatie te maken voor hun Kabinet.

In de zes jaar nadat ze van de kunstacademie kwam, heeft Koster haar sporen al meer dan verdiend. In 2013 studeerde ze af met een heel bijzonder project. Ze maakte afgietsels van de beroemde deuren van Lorenzo Ghiberti, van de doopkapel in Florence, en maakte er een pastelkleurig rubberen vloerornament van waar overheen gelopen kan worden. Het werk werd in Milaan en tijdens de Dutch Design Week in Eindhoven geëxposeerd en kreeg veel enthousiaste reacties.

In opdracht van gemeente Delft maakte ze begin dit jaar voor de openbare ruimte achter de Oude Kerk het indrukwekkende kunstwerk ‘Echo’, met een doorsnede van zes en een halve meter, gemaakt van beton en zwarte epoxy met een gouden glans.

“Sinds een week of drie staat er tijdelijk een oliebollenkraam naast,” zegt ze. “Het was bijna zo dat mijn sculptuur daardoor weg moest. Gelukkig is dat opgelost door het vijftig centimeter op te schuiven.”

‘Elements of Time’ is een serie zitobjecten waarvoor ze afgietsels van ornamenten uit verschillende tijdperiodes gebruikte, zoals een stuk van een Barok plafond en een hoek van een Jugendstil gebouw. De objecten worden inmiddels wereldwijd verkocht, twee ervan staan in het restaurant van het Stedelijk museum in Amsterdam. Ze zijn van zacht pastelkleurig rubber en worden nu ook in museum Beelden aan Zee tentoongesteld. “Je mag ze aanraken en er zelfs op zitten.”

 

Wellustig

Als een levend organisme dat zich als een reuzin tussen de pilaren door kronkelt, welft de installatie ‘Een groot gebaar’ zich over de vloer van museum Beelden aan Zee. Wellustig en met gespreide armen en benen strekt ze zich uit. Ze lijkt te ademen, hier en daar krult een blad of een stengel omhoog. Het ‘lichaam’ is geheel met planten bedekt.

Nynke Koster maakte voor het eerst iets dat over een paar weken niet meer bestaat.

“Ik wilde, omdat dit museum aan zee ligt, eens kijken of ik iets met het omringende landschap kon doen en ben de duinen ingegaan om de vegetatie te bekijken. Ik ontwikkelde een techniek met algen om de planten af te gieten zonder ze te beschadigen en gebruikte een vezel uit zee die je met water vermengt en die rubberachtig wordt bij het drogen. Het resultaat is heel kwetsbaar, krimpt en valt uit elkaar. Drie weken geleden, zag het werk er heel anders uit dan nu. Het vergaat langzaam. Dat heb ik met opzet gedaan, om te laten zien wat er met het Haagse duinlandschap gebeurt.

De vorm van hout en klei waarop de vegetatie is neergelegd, is een kopie van het plafond erboven. Koster heeft gewerkt vanuit rozetten in het midden. Ze heeft natuurlijke pigmenten van gedroogde planten toegevoegd, zodat er kleurverschil is. Steeds meer wordt de gele ondergrond zichtbaar, het geel refereert aan de gloed van de ochtendzon in de duinen.

“Alles gaat nu omhoog krullen. Het werk verandert elke dag weer, ik vind het prachtig dat het materiaal zijn eigen weg kiest. De boodschap is, dat soorten verdwijnen en dat we daar iets aan moeten doen. Het was heel hard werken binnen de tijd van twee weken die ik had. Ik heb gezeuld met emmers klei, te midden van stofwolken, maar wél met uitzicht op zee.”

Voorlopig gaat Koster door met dit gegeven. Voor een nieuwe opdracht maakt ze nu honderd objecten met planten en architectuur als uitgangspunt. “Architecten moeten meer samenwerken met de natuur. Om de bomen heen bouwen in plaats van ze weg te halen,” besluit ze.

 

Nynke Koster, ‘Vanitasflora’. Museum Beelden aan Zee t/m 22 november 2020. Meer informatie www.beeldenaanzee.nl