De macht van een vrijgelaten slaaf in Rome

Artikel Den Haag Centraal van 23 januari 2020

Willemijn van Dijk won met haar roman ‘Het wit en het purper’ de BNG Bank literatuurprijs. Een boeiend verhaal over een slaaf die uiteindelijk de geschiedenis van het oude Rome beïnvloedde.

  

De verschijning van de Haagse historicus en schrijfster Willemijn van Dijk, een jonge vrouw met lang blond haar en blauwe ogen, beantwoordt zeker niet aan het clichébeeld van een classicus. In strandtent Hart Beach vertelt ze met een cappuccino in de hand over haar roman ‘Het wit en het purper’ waarmee ze op 16 januari 2020 de BNG Bank Literatuurprijs 2019 won. “Ik ben er heel trots op dat ik niet alleen de juryprijs, maar ook de lezersprijs van de BNG Bank kreeg,” zegt ze.

De prijs is de grootste oeuvreprijs voor Nederlandstalige auteurs onder de veertig, die minstens twee literaire prozawerken op hun naam hebben staan. De andere genomineerden waren Tom Hofland met ‘Vele vreemde vormen’ en Nina Weijers met ‘Kamers antikamers’.

Willemijn van Dijk groeide op in Zoetermeer en studeerde in Amsterdam. “Alleen in Amsterdam bestaat de studie Oudheidkunde aan de Vrije Universiteit en dat was een perfecte combinatie voor mij met archeologie, Griekse en Latijnse taal, cultuur en geschiedenis ineen. Ik woonde daarna een paar jaar in Italië waar ik Italiaans leerde, maar nu, sinds 2015 woon ik in Den Haag. De zee trok en mijn partner en ik vonden een huis in Scheveningen.”

Nero

Van Dijk werkte eerst voor het tijdschrift ‘De smaak van Italië’ en werd daar al snel adjunct hoofdredacteur, maar wilde toch het liefst zelf schrijven en zegde haar baan op. “Ik heb toen twee uitgevers aangeschreven met alleen nog maar plannen, ze reageerden allebei.” Achtereenvolgens verschenen de historische reisboeken ‘Via Roma’, ‘De geschiedenis van Rome in 50 straten’ en de literaire biografie ‘De opvolger’, over keizer Tiberius. ‘Het wit en het purper’ is het romandebuut van Willemijn van Dijk en verscheen in 2019 bij Ambo Anthos. De roman gaat over de vrijgelaten slaaf Marcus Antonius Pallas die een belangrijke rol speelde bij de opvolging van Nero als keizer van Rome in 54 na Christus.

Het boek opent met een paar prachtige zinnen die de ontdekking van de kleine vondeling Pallas beschrijven: ‘Toen ze hem vond was hij bijna dood. Het was een kille nacht geweest, de lucht was te koud en scherp voor een eerste levensadem.’ Door de jury, die bestond uit hoogleraar moderne letterkunde Jacqueline Bel, criticus Arjan Peters, schrijver Arie Storm en de Bergense burgemeester Hetty Hafkamp wordt haar schrijfstijl ’statig en beheerst’ genoemd. “Dat was ook enigszins met opzet,” zegt Van Dijk. “De gebeurtenissen zijn al heftig en bloederig genoeg en er hoeft daardoor niet ook nog een hele zee van adjectieven over uitgestort te worden. Pallas was daarnaast een beheerst persoon. Ik kwam hem al tegen toen ik nog aan het boek over keizer Tiberius werkte. De figuur heeft echt bestaan en komt voor in de verhalen van de geschiedschrijvers uit die tijd. Hij duikt voor het eerst op als hij naar Capri reist met de brieven voor Tiberius, waarin het verraad van diens vriend Sejanus aangetoond wordt. Ik denk dat niet veel mensen Pallas kennen, maar zijn rol is echt heel groot geweest. Hij werkte zich op tot minister van Financiën in het keizerlijk paleis en werd verliefd op de vierde echtgenote van keizer Claudius, Agrippina. Later zorgde Pallas ervoor dat haar zoon Nero, uit een eerder huwelijk, op de troon kwam. Hij werkte zo indirect mee aan de ondergang van de eerste dynastie van Rome.”

Willemijn van Dijk is bezig met een nieuwe roman die in de 19^e eeuw in Den Haag speelt. “Voorlopig is het onderwerp nog geheim,” zegt ze. 

Willemijn van Dijk met ‘Het wit en het purper’. Uitgever: Ambo Anthos