Geheimzinnige steden en luchtkastelen

Den Haag Centraal 9 januari 2020

Annemarie Petri maakt etsen van fantasiesteden waarin mensen zich bijna dood werken. Maar ook spreekt er bewondering uit voor de scheppende kracht van het steeds weer 

opnieuw bouwen.

Foto's Rob Mostert

In het najaar van 2019 won kunstenares Annemarie Petri (1965) de Van Ommeren - de Voogt prijs bij Pulchri Studio met de ets ‘De stad waar mensen niet konden ophouden met bouwen’ uit haar serie ‘De steden en de tijd’. Nu is er een vervolg te zien in Pulchri Studio: ‘De onzichtbare steden’, geïnspireerd op de gelijknamige roman van de Italiaanse schrijver Italo Calvino (1923 – 1985). Calvino laat in zijn boek de middeleeuwse ontdekkingsreiziger Marco Polo verslag doen van zijn reizen door vijfenvijftig steden die hij als gezant bezocht, maar die in het echt niet bestonden.

Elke ets heeft een eigen thema. Er is een stad met wolkenkrabbers die als luchtkastelen tot aan de hemel reiken. “Onze economie is op lucht gebaseerd, we lenen geld dat niet bestaat,” verklaart Petri. Op een andere ets, ‘De stad waar mensen werken belangrijker vonden dan gelukkig zijn’, heeft ze een situatie afgebeeld waar mensen alleen maar werken en zelfs een luier om hebben om niet naar het toilet te hoeven. ’s Avonds gaan ze via een trap terug naar hun stalinistische flat waar ze eten en slapen. “Het komt al een beetje hierheen: de buschauffeurs krijgen ook al geen plaspauze meer,” zegt ze.

Het werk van Annemarie Petri is sterk maatschappelijk geëngageerd. Ze denkt lang na over de inhoud. “Het is natuurlijk wel nodig om de techniek te beheersen, maar dat is alleen maar een middel. Het is belangrijker wat je ermee wilt zeggen. Soms als ik de krant lees, vind ik het bijna onverdraaglijk om tegen te komen wat er allemaal gebeurt.”

Humor

Annemarie Petri ziet het kunstenaarschap niet als een beroep maar meer als een manier van leven. “Je kunt het ook niet worden,” vindt ze, “je bént het”. Ik wilde eerst bioloog worden, maar ik ontdekte al snel dat ik daar een te geromantiseerd idee over had. Ik dacht een soort tweede David Attenborough (Britse bioloog en telvisiemaker, red.) te worden, maar de werkelijkheid was anders. De hele dag achter een computer trok mij niet zo. Ik vond mijn echte bestemming op de Vrije Academie.”

In haar overige werk zijn veel afbeeldingen van dieren terug te vinden, vaak op een humoristische manier weergegeven. “Ik heb er soms moeite mee om het leven te accepteren zoals het is en humor is een manier om het draaglijker te maken. Ik vind het belangrijk om de mensen op een andere manier naar de werkelijkheid te laten kijken, om te laten zien hoe mooi iets kan zijn, maar ook om de waanzin te laten zien van de wereld waarin we leven.”

Petri maakt schilderijen, etsen en beelden. Voor de expositie in Pulchri Studio maakte ze een serie van acht grote monoprints. Ze gebruikte gedeeltes van etsen, die ze over elkaar heen drukte, waardoor een prachtige gelaagdheid ontstond. De voorgrond is geheimzinnig en donker met een structuur van ontelbare lijnen. In het middengedeelte zijn steeds meer gebouwen te herkennen die uit een donkere plas oprijzen om dan in de mistige lucht op te lossen. Bruggen, torens en hijskranen lijken te verdwijnen in het niets, wat een dromerig effect geeft. “Ik gebruik oude en nieuwe gebouwen door elkaar heen. Dat heeft te maken met dat alles zich steeds weer herhaalt: we bouwen, breken weer af en bouwen opnieuw.”

Annemarie Petri, ‘De steden en de tijd’, in Pulchri Studio van 11 januari tot en met 2 februari. Meer info www.tekenen-schilderen.com en www.annemariepetri.nl