Candid Camera gericht op Schevenings strand

Artikel Den Haag Centraal van 4 juni 2020

Museum Panorama Mesdag brengt met de tentoonstelling ‘CANDID’ de badplaats Scheveningen in beeld.

“Er is echt niets aan de foto’s geënsceneerd,” zegt Giedo van der Zwan bijna een beetje beledigd als we door de tentoonstelling ‘CANDID’ lopen en ernaar gevraagd wordt. Voor een straatfotograaf is dat namelijk een grote zonde. Giedo van der Zwan (1967), Merel Schoneveld (1983), Mirjam Rosa (1982) en Sandra Uittenbogaart (1975) leefden al een hele tijd toe naar de opening van hun tentoonstelling CANDID in museum Panorama Mesdag. Het was een proces van ruim twee jaar waarin ze hun hele ziel en zaligheid legden. Nu, met een vertraging van twee maanden is het dan eindelijk zover. Hun foto’s met als onderwerp het hedendaagse strandleven in Scheveningen, werden in opdracht van het museum gemaakt. Het resultaat is een selectie van ruim zeventig foto’s.

Candid staat voor openhartig en direct en herinnert aan ‘Candid Camera’, een televisieprogramma waarbij personen zonder dat ze het weten gefilmd worden, als onderdeel van een al dan niet geslaagde grap. De vier fotografen brachten gewone mensen in alledaagse situaties in beeld met op de achtergrond het strandleven. De beelden zijn niet in scene gezet en vellen geen oordeel, de foto’s spreken voor zich.

Sjekkie

De fotografen gingen de afgelopen twee jaar vaak gezamenlijk op pad en hebben dus regelmatig dezelfde personen gefotografeerd. Er is een aparte zaal ingericht met foto’s van elkaar terwijl ze op het strand aan het fotograferen zijn. Het valt zo nog meer op dat elk van hen een andere kijk op dezelfde gebeurtenis heeft. Een artistieke film van filmmaker en straatfotograaf Bas Hordijk toont daarnaast zíjn visie op de werkwijze van de vier fotografen.

Giedo van der Zwan benadrukt nog eens: “Het enige is dat ze soms weten dat ik er ben, maar dan blijf ik net zo lang zitten totdat ze mij vergeten.” Zijn foto’s tonen nietsvermoedende dagjesmensen. Pas na beter kijken zie je wat er gebeurt. Een dame telefoneert, een chique leren tas op schoot, één schoen is uitgegleden. Haar hond gaapt en lijkt daardoor haar voet op te slokken. Als tegenstelling is er een foto met een rasechte Scheveningse: een sjekkie in de mond, haar tenen met de dikke kalknagels zijn vol in beeld, haar borst is roodverbrand, de schouders wit. De foto’s van Van der Zwan zijn vaak jubelend van kleur en doordrenkt met humor. “Ik laat als het ware een vraagteken hangen boven de foto’s zodat mensen hun eigen verhaal gaan maken,” zegt hij.

Mirjam Rosa fotografeert ‘op de mens’ zoals ze zelf zegt. Er is een foto met de kwetsbare nek van een matroos, van achteren gezien; de blauwe lintjes van zijn pet krullen zich eromheen. Prachtig is het minuscule eendagsvliegje dat op de witte stof van de pet is neergestreken. Haar andere foto’s zijn juist rauw en ongepolijst: een harige buik met piercings door de tepels, een magere rug overdekt met sproeten en moedervlekken. Vanuit haar werk in de kinderpsychiatrie is ze gewend om te kijken naar mensen en te proberen hun gedachten en gevoelens te begrijpen.

Chaos

Sandra Uittenbogaart laat een overbevolkt strand in de zomer zien. Een foto van juni 2019, op enorm groot formaat afgedrukt, toont de chaos. Het doet nu bijna surrealistisch aan. In december fotografeerde ze lege stranden met mensen die over het eindeloze water naar de horizon staren. “Ik wilde graag personen vastleggen die zich verliezen in de zee, in die oneindigheid.”

De foto’s van Merel Schoneveld laten kunstzinnige beelden in zwartwit zien van prachtig belichte stranden. Abstract aandoende foto’s, donker water bespikkeld met wit schuim, opstuivend zand, langgerekte schaduwen en lichtstrepen. Ontroerend mooi is de foto waar twee jonge mannen gekleed in net kostuum bezig zijn met het bouwen van een zandkasteel. Alsof ze even uit de studentensociëteit zijn weggeglipt om op het strand te spelen. Schoneveld maakte daarnaast een experimentele film met haar persoonlijke kijk op Scheveningen.

‘CANDID’, t/m 28 februari in museum Panorama Mesdag. Toegang alleen mogelijk met online ticket. Voor meer informatie www.panorama-mesdag.nl.