Samen theedrinken of bootvluchtelingen redden

Artikel Den Haag Centraal van 22 oktober 2020

De viering van ‘75 jaar Verenigde Naties’ wordt afgesloten met een buitententoonstelling op het Lange Voorhout met foto’s en verhalen die over de geschiedenis gaan.

Op 24 oktober 2020, is het 75 jaar geleden dat de Verenigde Naties (VN) werden opgericht. Internationale solidariteit, veiligheid, gelijkheid, mensenrechten en een gezamenlijke inzet voor vrede zijn de belangrijkste doelstellingen van de VN. In Den Haag, stad van vrede en recht, vinden in het Vredespaleis al decennialang besprekingen over vrede plaats, ook het internationaal Gerechtshof van de VN is er sinds de oprichting gevestigd.  

De viering van 75 jaar VN is in deze tijden van corona enigszins afgeslankt, maar toch worden nog diverse activiteiten georganiseerd. Een van de evenementen is de tentoonstelling ‘75 jaar VN in 75 verhalen’ buiten op het Lange Voorhout en tevens het slotstuk van de nationale viering. Het project is een initiatief van de Nederlandse partners Humanity House, Just Peace, het Nationaal Comité 4 en 5 mei, en Unicef Nederland. Er zijn 75 getuigenissen verzameld die gaan over de geschiedenis van de VN en waarin menselijkheid en solidariteit een grote rol spelen.

 

Oorlogsgeweld

Het schelpenpad van het Lange Voorhout is bedekt met een dik tapijt van goudgele bladeren. De stilte op deze herfstige ochtend schept een vredige sfeer, maar tijdens het lezen van de verhalen van ooggetuigen, hulpverleners, militairen, activisten en anderen, die op de gestapelde kubussen weergegeven zijn, is het niet moeilijk om je oorlogsgeweld, bommen en vliegende kogels voor te stellen. De indrukwekkende getuigenissen worden ondersteund door foto’s van Mafalda Rakoš. Soms is niet het hele verhaal weergegeven, maar is het met het scannen van een QR-code te beluisteren of te lezen op de smartphone.

Onder de deelnemers zijn oud-burgemeester Jozias van Aartsen en schrijver Arnon Grumberg, maar ook gewone burgers met schrijnende verhalen komen aan het woord. In korte teksten wordt aangegeven hoe de VN van betekenis voor hen zijn geweest. Niet altijd worden de VN positief beoordeeld. Rakoš maakte een prachtige foto van oud-burgemeester Jozias van Aartsen. Zijn verhaal gaat over de burgeroorlog in Timor in 1999. Iedereen vroeg zich destijds af waarom de VN niet sneller ingreep. Diplomaat Peter van Walsum was toen de vertegenwoordiger van de VN-veiligheidsraad, door Van Aartsen aangesteld. ‘Zitten we eindelijk aan het roer, doen we nog niets’, was de kritiek van de Tweede Kamer. Maar ‘ingrijpen in een conflictgebied regel je niet op een achternamiddag’, zegt Van Aartsen. Hij legt uit hoe het precies in elkaar stak en uiteindelijk toch goed afliep door interventie van de VN.

Een ander verhaal is dat van Nina Roosevelt-Gibson (1942) de kleindochter van presidentsvrouw Eleanoor Roosevelt, de drijvende kracht achter de creatie van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Roosevelt-Gibson groeide op in een cottage naast het huis van haar grootmoeder. ‘Theedrinken was voor haar een manier om mensen samen te brengen. Ze behandelde iedereen gelijk, tegen beroemdheden en personeel deed ze even aardig’, schrijft ze erover.

 

Helikopterpiloot

Hartverscheurende verhalen zoals die van Ahmed Saleh uit Damascus (Syrië) zijn ook onderdeel van de tentoonstelling. Hij vluchtte in 2014 met zevenhonderd anderen in een boot naar Italië. Samen met Yousif Fasher zorgde hij voor de af en toe doodzieke mensen op de boot. Ze zagen mensen sterven. Drie jaar later ontmoetten ze elkaar weer op een event in Den Haag over mensenrechten, Yousif als spreker over genocide in Sudan, Ahmad als vrijwilliger. De vreugde van het weerzien was groot.

Dominique Schreinemachers staat strijdlustig op de foto, gekleed in haar legeruniform. ‘Dat ik zelf gevaar loop, heb ik ervoor over’, is haar quote. Ze is helikopterpiloot bij de luchtmacht en heeft meerdere militaire missies achter de rug. Haar helikopter werd in 2009 geraakt boven Talibangebied. ‘Als vrouw wil je niet in handen komen van de Taliban, je wordt verkracht en vermoord. Eén dag was ik bang om weer te vliegen, daarna dacht ik: ik wil nog harder vechten om het conflict te helpen oplossen’.

 

’75 jaar VN in 75 verhalen’, t/m zondag 29 november 2020, Lange Voorhout. Meer informatie www.75jaarvrijheid.nl