Wolk van water en rook

Artikel in Den Haag Centraal  

In oktober vindt de Wereldtententoonstelling in Dubai plaats. De Nederlandse inzending presenteert een circulair paviljoen, waarbij water uit lucht gemaakt wordt

 

.In het binnenste van de vervallen Electriciteitsfabriek aan het De Constant Rebecqueplein ontstaat plotseling een spierwitte wolk die even totaal ontheemd in het gebouw hangt. Als een levend organisme zweeft de wolk een paar minuten door de ruimte om dan in het niets op te lossen. Alleen een paar mistige flarden en de geur van vocht blijven achter.

De wolk, die vandaag wordt uitgetest, is een kunstproject dat een onderdeel vormt van de manifestatie die in oktober 2021 zal plaatsvinden, tijdens de Wereldtentoonstelling (World Expo) in het Nederlandse paviljoen in Dubai. De Expo is verdeeld in drie districten. Het Nederlands paviljoen staat in het Sustainability District (het district dat duurzame vernieuwingen presenteert) en toont resultaten van innovaties op het gebied van geïntegreerde water-, energie- en voedselsystemen.

 

Kegel

Een wereldtentoonstelling gaat over technische vernieuwingen. Presentaties daarvan worden bij voorkeur op een spectaculaire manier onder de aandacht gebracht. Het architectenbureau V8 Architects won de pitch van het ministerie van Buitenlandse Zaken om het paviljoen te ontwerpen, de uitvoering rust voor een belangrijk deel op het idee van de Haagse kunstenaar Ap Verheggen, die al tien jaar bezig is met de vraag: hoe haal ik vocht uit lucht? Klimaatverandering en watertekorten houden hem dagelijks bezig. Via een ingenieuze techniek heeft hij voor elkaar gekregen wat altijd voor onmogelijk werd gehouden: water maken op de droogste plek van de aarde.

Dat is de basis geworden voor het paviljoen. De installatie van Verheggen kan een wereldprimeur genoemd worden.

Het gebouw laat een leefgebied zien. Een grote kegel, waar wel honderd mensen in kunnen, staat in het midden. Daarbovenop bevindt zich een machine die vocht uit de gortdroge woestijnlucht haalt en de bezoekers dagelijks trakteert op regenbuien van honderden liters water. De gasten die de kegel binnengaan zullen een paraplu nodig hebben. Prachtig gekleurde, organische zonnepanelen van designer Marjan van Aubel wekken energie op en zetten het paviljoen in een zacht sfeervol licht. Er groeien oesterzwammen tegen de binnenkant van de kegel, die elke dag geoogst worden. Aan de buitenkant groeien eetbare planten.

 

Kunstprogramma

Om de belangstelling te trekken van een groter publiek is een programma ontwikkeld waarin naast technische vernieuwingen, kunst en design een rol spelen. De Haagse Nicole Uniquole is als adviseur aangetrokken om dit breed onder de aandacht te brengen. Monique Ruhe, artistiek programmeur bij het ministerie van Buitenlandse Zaken, heeft het kunstprogramma opgezet. “Het was een uitdaging, maar ik wist al direct wat ik wilde,” zegt ze. “Het moest iets immaterieels worden, een feest van de zintuigen.”

Ruhe heeft een flink aantal Nederlandse kunstenaars en designers binnengehaald. Er is bijvoorbeeld een parfum ontwikkeld: ‘L’ Essence de Mastenbroek’, die door glazen leidingen langs de stalen wand geleid wordt en eruit druppelt. De bedoeling is dat je het overal ruikt. “Het is de geur van een van de oudste polders in Nederland, ontwikkeld door kunstenares Birthe Leemeijer. Het ruikt naar vers gemaaid gras en weilanden, je ruikt Nederland,” zegt Ruhe.

Langs de wand komen klokken van Joep van Lieshout die op een absurde manier met razend ronddraaiende wijzers de tijd aangeven, om aan te duiden dat het ‘twee voor twaalf’ is in de klimaatwereld. Buiten het paviljoen zullen de strandbeesten van Theo Jansen wandelen, vervaardigd van pvc-buizen en aangedreven door de wind.

 

Sprookjesdieren

Met een sissend en blazend geluid wordt nogmaals een wolk uit de hoge stellage gepompt onder toeziend oog van kunstenaar Berndnaut Smilde. In 2012 werd zijn techniek om binnenshuis wolken te creëren onder de naam Nimbus II in de Londense Saatchi-collectie opgenomen.

“We hebben nu wit licht van links en wat ‘vuilig’ licht van rechts waardoor de wolk extra volume krijgt,” zegt hij. “De opstelling is nu niet zo mooi, maar het zijn wel vergelijkbare afmetingen als die we in Dubai hebben. Mijn wolk bestaat uit water en rook. Het water maakt de rook zwaarder. In Dubai wordt het vocht uit de lucht van de woestijn gehaald en daar worden de planten mee bewaterd. Ze oogsten dus eigenlijk water uit de lucht. Mijn kunstwerk past perfect bij dit project.”

Monique Ruhe kijkt omhoog en zegt: “Alsof je als een kind in het weiland ligt en sprookjesdieren voorbij ziet trekken.”

 

World Expo 2020 vrijdag 1 oktober 2021 t/m donderdag 31 maart 2022 Dubai.  Informatie: www.dutchdubai.com

 

Foto Eveline van Egdom