Rokende schoorstenen en spiegelende vloedlijnen

In De Visrokerij in Scheveningen is gedurende twee weekenden een pop-up tentoonstelling te zien van negen kunstenaars: ‘Hommage aan Zee’. Het rijke vissersverleden herleeft.

Door Margreet Hofland

 

Lotje van Liesvelt

Het is steeds weer een verrassing waar Triple A Projects - die pop-up tentoonstellingen organiseert en kunstwerken online aanbiedt - zijn tenten zal opslaan. De locaties die VVD-raadslid en kunstliefhebber Det Regts samen met haar vroegere studiegenoot Saskia Groeneveld uitkiest, zijn op zich al de moeite waard om te bezoeken. Deze keer kozen zij voor De Visrokerij aan de tweede binnenhaven in Scheveningen. De naam van de tentoonstelling is ‘Hommage aan de Zee’. Negen kunstenaars uit Den Haag en omstreken doen mee aan deze bijzondere expositie.

De voormalige rederij stamt uit 1936 en staat op de monumentenlijst. In het complex vinden we de laatste bewaard gebleven rokerij met boetzolder. De verbrokkelde en soms verschroeide muren vormen een prachtige achtergrond voor de kunstwerken. De geur van de zee drijft door de openstaande deuren naar binnen en doet herinneringen aan het rijke visserverleden van Scheveningen herleven.

De authentieke fabrieksschoorsteen is een belangrijk markeringspunt in de haven.

Wieke Terpstra baseerde er haar werk op. In de voormalige rookkamer waar ze exposeert, zie je als je door het dakraam kijkt, de oude schoorsteen omhoog torenen. Twintig jaar geleden studeerde Terpstra cum laude af aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten met als thema fabrieksschoorstenen.

“Ik vind ze gewoon aandoenlijk,” zegt ze. “Ik ging me erin verdiepen en realiseerde mij dat een schoorsteen altijd een bron van energie én een afvoer is. Ik wilde zelf een schoorsteen maken, maar dat hoefde natuurlijk geen echte te zijn. Die schoonheid, daar kun je toch niet tegenop. En toen ontdekte ik de papieren boterhamzak. Als je twee boterhamzakjes openmaakt en de naden strak trekt, dan heb je een baksteen. Daar kon ik mee bouwen. Destijds bouwde ik een schoorsteen van tweeëneenhalf bij vier meter in een lokaal van de academie. Toen ik hoorde dat we in De Visrokerij gingen exposeren was mijn keuze snel gemaakt. Deze is wel iets kleiner.” Ze bouwde met haar papieren bakstenen om een verweerde kacheldeur heen en inderdaad heeft haar schoorsteen iets aandoenlijks. Verderop staan nog wat kleinere exemplaren, van papier of gelast, de laatste met een brandend vuurtje en een rokende schoorsteen.

Diorama’s

Bij de entree hangt een serie foto’s van Rob van ’t Zelfde: ‘Spiegelingen’. Het zijn

Rob van 't Zelfde

weerspiegelingen van wandelaars in de vloedlijn van de zee. Door de rimpelingen in het water en het spel van het licht ontstaat er een nieuwe werkelijkheid.

Opvallend zijn de Virtuele Diorama’s van Lotje van Lieshout. In haar eigen ‘Wonderkamer’ in de rokerij exposeert ze combinaties van schilderkunst en computeranimaties. Van Lieshout liet zich inspireren door de diorama's uit de negentiende eeuw. Destijds waren deze voorstellingen in plat vlak, nu maakt zij fantasiewerelden die in 360 graden te bekijken zijn. We worden meegenomen onder de zeespiegel, zweven over continenten met dreigende vulkaanuitbarstingen en belanden op eilanden en palmenstranden. In de Virtuele Diorama's is alles een illusie. Elke toeschouwer kan zijn eigen verhaal bedenken. Het project zal dit jaar nog een vervolg krijgen in het EYE Filmmuseum in Amsterdam.

In de achterste ruimte toont Lia Harkes haar video’s. Ze zwierf door Ierland en constateerde dat de grenzen via land en zee tussen Noord- en Zuid-Ierland nooit te herstellen zijn. Met een vlieger en in een witte overal ging ze op zoek naar die grenzen. “Het enige wat de brexit zal veroorzaken zijn een nieuwe onrust en smokkelarij,” zegt ze.

Wieke Terpstra

‘Hommage aan de Zee’ Triple A Projects in De Visrokerij, Dr. Lelykade 188-190, Scheveningen, op 30 en 31 mei en op 8 en 9 juni. Meer informatie www.allaboutartprojects.nl