Met mat in staartje naar Europese Commissie 

De tentoonstelling over ‘Haags Haar’ werd geopend met het knippen van Hagenaars door Kinki Kappers. Matten, hanenkammen, suikerspinnen en pruiken, het is allemaal gedragen in de hofstad.

‘Als je haar maar goed zit’, het is inmiddels een cliché, maar daarom niet minder waar. Het Haags Historisch Museum (HHM) wijdt een tentoonstelling aan ‘Haags Haar’ door de eeuwen heen. Het meest ‘eigen’ is natuurlijk de Haagse mat: kort van voren en lang van achteren, daarom is Kinki Kappers van het Noordeinde voor de opening in het museum uitgenodigd. Ter plekke worden Haagse matten (bij)geknipt. Er staan drie kappersstoelen, elk binnen een kring van roze franje en als je gaat zitten, ruik je die typische kapperslucht. Youri, de kapper, heeft twee van zijn ‘matten’ - die hij op zijn zestiende en zesentwintigste afknipte - bewaard. Ze zijn hier tentoongesteld, de ene is blond en de andere donker, maar ze hebben allebei dezelfde krullen. Als hij ernaast gaat staan, zie je dat de krullen op zijn hoofd gewoon weer zijn aangegroeid.

Youri, die ook wel ‘De Mattenkoning’ wordt genoemd, knipt Pjotr, die sinds een jaar ook een mat heeft. “Ik had altijd kort haar, maar in coronatijd liet ik het groeien,” zegt Pjotr. “Mijn moeder vond het verschrikkelijk en mijn eigen kapper wist niet goed meer hoe hij het moest knippen. Zo kwam ik bij Youri terecht. Ik doe aan rugby en dat haar viel steeds maar voor mijn ogen, een knotje wilde ik ook niet. Met dit mattenkapsel kan ik nu lekker voor me uit kijken.”

Pjotr is consultant en zijn baas vindt het prima. “We hebben veel meetings met de Europese Commissie en dan doe ik het altijd wel even netjes in een staart. Maar het is geen enkel punt. Ik studeerde aan de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur en toen ik voor het eerst ging solliciteren, was het wel een beetje spannend. Ik heb wel direct gezegd dat ik mijn mat er niet af ging halen.”

 

Betje Wolff

De foto’s en schilderijen die op de tentoonstelling hangen, laten allemaal afbeeldingen van Hagenaars en Hagenezen zien óf zijn in Den Haag gemaakt. Hanenkammen, suikerspinnen en pruiken, het is allemaal gedragen in de hofstad.

De Haagse schrijfster Betje Wolff die toch door velen als een van de eerste feministen gezien wordt, ging in haar tijd evengoed met de mode mee en droeg rond 1800 een gepoederd kapsel van wel 15 centimeter hoog. Dat is nog niets in vergelijking met de kapsels die een kwart eeuw eerder door Marie Antoinette in Parijs gedragen werden, en soms wel een meter hoog waren. De Haagse Elisabeth Fagel kwam in 1775 ook niet verder dan 15 centimeter, maar dat was dan wel een modieuze wit-gepoederde pruik, die in model gehouden werd met varkensvet.

In Den Haag kwam in de eerste helft van de 19^e eeuw een Franse kapper met de naam Jerome Ferminet, om het haar van Anna Paulowna, de Russische vrouw van koning Willem II, te doen. Hij reisde door heel Nederland en liet in de krant zetten dat hij weer met de nieuwste haarstukken en pruiken uit Parijs was gearriveerd.

Dat je met je kapsel een statement kunt maken, is iets van alle tijden. In de 20^e eeuw wilde de dienstplichtige soldaat Rinus Wehrmann uit Den Haag zijn lange haren niet afknippen. Hij moest een jaar en negen maanden de gevangenis in.

 

Korte bob

Koninklijke kapsels hebben vaak navolging. Toen prinses Juliana vlak na haar achttiende verjaardag een korte bob liet knippen, was dat zeer tegen de zin van haar moeder Wilhelmina, maar het werd een rage. Naast haar foto hangt een portret van prinses Beatrix met het gefixeerde kapsel, dat inmiddels iconisch is geworden.

Ga je in een van de kappersstoelen zitten, dan kun je naar audiofragmenten luisteren, bijvoorbeeld over de Haagse hofkappers van de familie van der Poel, die tussen 1930 en 1970 in de Nieuwstraat hun kapperszaak hadden en waar alle parlementsleden hun snor en haren lieten bijwerken, voordat ze naar hun werk gingen.

 

‘Haags Haar’ t/m zondag 5 maart, Haags Historisch Museum. Meer informatie www.haagshistorischmuseum.nl