Sardientjes met mondkapjes en mensen met boomwortels

 Artikel in Den Haag Centraal van 23 september 2021

Museum Rijswijk presenteert dit jaar de Textiel Biënnale 2021, een internationale tentoonstelling van hedendaagse beeldende kunst waarin textiel als materiaal de hoofdrol speelt.

 

Het is elk jaar weer een feest om in deze periode in Museum Rijswijk rond te kijken. Jaarlijks worden de Papier Biënnale en de Textiel Biënnale met elkaar afgewisseld, dit jaar exposeren er twintig kunstenaars van over de hele wereld die textiel kozen als grondmateriaal. Niet eerder was het onderwerp zo geëngageerd als nu: het museum koos voor het thema ‘voedsel’, met als titel ‘Food for Thought’.

Er zijn nog steeds gebieden waar hongersnood heerst, maar er zijn nu meer mensen met overgewicht dan dat er ondervoed zijn. Overproductie, overconsumptie, wegwerpeconomie, gebruik van pesticiden en artificiële veranderingen van gewassen leidden tot verlies van biodiversiteit en klimaatverandering. De tentoonstelling toont de persoonlijke visie van de kunstenaars op dit onderwerp, van grote installaties met druppende aroma’s tot een blikje met gehaakte sardientjes, die mondkapjes dragen.

 

Touwtrekmachine

De grote zaal is ingericht met installaties. Marije Vogelzang zette er een ronde ‘touwtrekmachine’ neer met in het midden een kring pipetten, gevuld met in water opgeloste smaken. Ga je eronder staan en trekt iemand anders aan een touw dan valt een druppel op je tong. Zo ben je overgeleverd aan de ander. Even verderop is de vloer bedekt met 2850 flessen, ingepakt in kleurige doeken, een project van de Surinaamse kunstenaar Marcel Pinas. De hoeveelheid flessen is een tiende van de hoeveelheid gevluchte slaven van zijn volk, de Marrons. In de omwikkelde flessen bewaarden zij meegenomen voedsel. De Marrons hebben een eigen taal en

letters, de kunstenaar heeft op de muur achter de flessen, een compositie gemaakt met tekens uit hun schrift.

Aan een andere wand hangen tientallen katoenen buidels van afgedankt textiel, die gevuld zijn met kruiden en voedsel. Het was ooit de traditionele manier voor het bewaren van voedsel op het Griekse platteland, nu worden er helaas voornamelijk plastic zakken voor gebruikt. Eronder ligt gebruikt textiel uit Griekse huishoudens opgestapeld, een installatie van Maria Ikonomopoulou.

 

Anorexia

In de overige zalen is een schat aan vormen, kleuren en bijzondere materialen te vinden. Veel humor is te zien in de gehaakte kunstwerkjes van Kate Jenkins. Speciaal voor deze tentoonstelling heeft ze werk gemaakt dat gaat over het gedrag van de mens in de beginfase van de pandemie, het hamsteren. Er werd gevreesd dat alle winkels dicht zouden gaan en we zonder voedsel zouden komen te zitten. Haar werk, een kast vol gehaakte ‘etenswaren’, is een knipoog naar het menselijk gedrag en onze relatie met voedsel. In diezelfde ruimte is het werk ‘Le peuple, s’il n’a pas de pain, qu’il mange de la brioche!’ tentoongesteld, een veelkleurig geweven tafelkleed van Peter Hellemons. De tekst verwijst naar een uitspraak van koningin Marie Antoinette die vond dat het volk tijdens de hongersnood in de achttiende eeuw maar cake moest eten als het brood op was.

Ronduit griezelig zijn de hybride figuren van Silvia B. die verwijzen naar mensen met

eetstoornissen. Anorexia en boulimia zijn typische verschijnselen van deze maatschappij, ook in de natuur komt het nergens voor. De levensechte figuren die ze maakt, lijken uit takken en wortels te groeien. De tentoonstelling wordt afgesloten met een positieve boodschap. Regula Maria Müller maakte negen prachtige kronen van kraaltjes, glas en vilt: ‘De Muzen van Erasmus’. Zonder moraliserend te zijn, nodigt haar werk uit om na het zien van alle bijdragen aan het thema Food for Thought na te denken over ons handelen.

 

‘Food for thought’, Textiel Biënnale 2021 in Museum Rijswijk, nog tot en met zondag 16 januari 2022. Meer informatie www.museumrijswijk.nl